بررسی الگوی محل سکونت مهاجران و ارتباط آن با حاشیه‌نشینی و فقر شهری در کلان‌شهرها نمونه موردی: کلان‌شهر مشهد

مهاجرت، یکی از فرایندهایی است که همواره بین سکونت‌های انسانی در هر سطحی وجود داشته است؛ اما این مقوله در ایران بعد از دهه 1340 شمسی شدت یافته و در دهه‌های بعدی به‌دلایل مختلف به‌خصوص عوامل اقتصادی و تغییرات اقلیمی شدت بیشتری یافته است؛ مقصد بیشتر این مهاجران نیز کلان‌شهرهای کشور بوده‌ است. کلان‌شهر مشهد، یکی از کلان‌شهرهایی است که همواره جاذب جمعیت مهاجر به‌خصوص از نیمه شرقی کشور بوده است. همچنین، یکی از ابعاد مهاجرت به شهرها، الگوی سکونت مهاجران در شهرهای مقصد است که بر نحوه خدمات‌رسانی و کیفیت محیط‌های شهری و حتی بافت اجتماعی – اقتصادی آن تاثیر می‌گذارد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و ازنظر روش، توصیفی‌تحلیلی است که به دنبال بررسی الگوی سکونت مهاجران در کلان‌شهر مشهد و نیز ارتباط آن با حاشیه‌نشینی و فقر شهری است. نتایج پژوهش نشان داده‌‌اند الگوی سکونت مهاجران در شهر مشهد از نوع خوشه‌ای است و محدوده جنوب غربی (منطقۀ 9، 10 و 11) و نیز شمال شرقی (منطقۀ 3 و تا حدودی منطقۀ 4 و 2)، خوشه‌های جاذب مهاجرت در کلان‌شهر مشهد بوده‌اند. همچنین، نتایج نشان داده‌اند محل سکونت مهاجران چندان با حاشیه‌های شهر انطباق ندارد و بین فقر شهری و الگوی سکونت مهاجران رابطه معنادار وجود ندارد.

Investigating the Pattern of Residence of Immigrants and its Relationship with Slum area and urban poverty in metropolises Case Study: Mashhad Metropolis

Migration has always been existed between human settlements at every level. But this issue has intensified in Iran after the 1960s and has increased in the following decades for various reasons, especially economic factors and climate change. The destination of these immigrants were often the metropolises of the country. Mashhad is one of the major metropolises that has always been attractive to the immigrant population, especially from the eastern half of the country. One of the dimensions of migration is immigrant’s accommodation pattern in the destination cities which can affect service delivery, quality of urban environments and even socioeconomic context of the city. This study as an applied research is trying to investigate immigrant’s accommodation pattern in Mashhad metropolis and also its relation with marginalization and urban poverty using Descriptive Analysis. According to the results, immigrant’s accommodation pattern in Mashhad is clustered and southwest (regions 9, 10 and 11) and also northeast area (region 3, and region 4 and 2 to some extent) have been immigrant absorbent clusters in Mashhad megacity. Also the results indicate that the immigrants’ residential locations doesn’t match perfectly with city’ margins and there is no meaningful relationship between urban poverty and immigrants’ accommodation pattern.