بررسی اثر نرخ ارز بر اقتصاد شهرهای تجارت‌محور اقتصاد ایران مطالعه موردی شش شهر ساحلی: کیش، قشم، چابهار، انزلی، اروند و ارس

اقتصاددانان معتقدند تجارت آزاد با صادرات کالاهای تولید داخل و واردات کالاهای موردنیاز از خارج، رفاه کشورها را افزایش می‌دهد؛ بنابراین، بهبود تجارت، یکی از اهداف عمده اقتصادی در کشورها است و مناطق آزاد نیز در راستای توسعه صادرات و واردات، کسب درآمدهای ارزی، برقراری ارتباط سیستماتیک میان اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی تاسیس شده‌اند. این پژوهش به دنبال آن است تا تاثیر نرخ ارز به عنوان متغیر موثر بر تجارت بین المللی را در قالب منحنی جی بر تجارت شهرهای تجارت‌محور اقتصاد ایران بررسی کند؛ بنابراین، این اثر برای شش شهر ساحلی کیش، قشم، چابهار، انزلی، اروند و ارس در بازه زمانی 13961384 و به کمک الگوی خود رگرسیونی با وقفۀ توزیعی برای داده‌های پانل (panel ardl) برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهند اثر نرخ ارز بر صادرات در کوتاهمدت معنی‌دار نیست و در بلندمدت (58.02) معنادار است؛ اما این اثر برای واردات در کوتاه مدت (565.05) مثبت و معنادار و در بلندمدت (381.1) به دست آمده است. بنابراین، هرچند در کوتاه‌مدت و بلندمدت اثر نرخ ارز بر صادرات، واردات و تراز تجاری این شهرها مثبت است، در بلندمدت نسبت به کوتاه مدت، اثر نرخ ارز بر صادرات و تراز تجاری، قوی‌تر و بر واردات ضعیف‌تر می‌شود. این شواهد وجود منحنی جی را در تجارت شش شهر ساحلی تجارت‌محور ایران در بلندمدت تایید می‌کند؛ ازاین رو، واقعی‌سازی نرخ ارز می‌تواند نه در کوتاه مدت، اما درنهایت در بلندمدت صادرات را تشویق کند و از وابستگی به واردات بکاهد و درنتیجه، تجارت شهری را بهبود دهد؛ بنابراین، یافته‌های این پژوهش کمک مناسبی به تصمیم گیران و سیاستگذاران اقتصادی کشور برای مدیریت تجارت شهرهای ساحلی می‌کند. طبقه‌بندی jel: e6، f31، g15 و f32.

The Effect of Exchange Rate on the Economy of TradeBased Cities of Iran’s Economy (The Case of six coastal cities: Kish, Qeshm, Chabahar, Anzali, Arvand, Aras)

Economists believe that free trade with the export of domestic goods and the import of goods from abroad increases the welfare of the countries. Therefore, improving trade is one of the major economic goals of any country, and free zones are developed in line with the development of exports and imports, the acquisition of currency revenues, and the establishment of a systematic link between the national economy and the global economy. This research seeks to investigate the effect of exchange rate, as an effective variable on international trade, in the form of a Jcurve on trade in tradebased cities of Iran. Therefore, this effect is estimated for the tradebased cities of Kish, Qeshm, Chabahar, Anzali, Arvand, and Aras during the 20052017 period, using a PANEL ARDL. The results indicate that the effect of the exchange rate on exports is not significant in the short term, but in the long run the effects is significant (58.02). This effect on imports is significant and 565.05 in the short term and 381.1 in the long term. Therefore, although the shortterm and longterm effects of the exchange rate on exports, imports and the trade balance of these cities are positive, but the long run the effect of the exchange rate on exports and trade balance is stronger than its effect on the imports. So this evidence confirms the existence of a jcurve in Iran’s tradebased cities in the long run. Thus, the realization of the exchange rate, in long term, can ultimately encourage the exports and reduce the dependence on the, and thus improve the trade balance of the cities. Therefore, the findings of this study can be a useful for economic decision makers and policy makers in managing coastal cities. JEL Classification: F32, G15, F31, E6.