تبیین و بررسی عوامل موثر بر هزینه یابی مبتنی بر فعالیت در حوزه درمان با تاکید بر نقش نیروی انسانی با رویکرد فازی

موضوع و هدف: هدف اصلی این پژوهش تبیین و بررسی عوامل موثر بر هزینه یابی مبتنی بر فعالیت در بخش درمان با تاکید بر نقش نیروی انسانی پرداخته شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع اجرا پیمایشی است. در این تحقیق از دو روش اسنادی، دلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی خبرگان و کارشناسان مدیریت مالی است که به شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 18 نفر آنها انتخاب شدند. ابتدا با مرور متون مربوط به هزینه یابی مبتنی بر فعالیت و پرسشنامه خبره محور نسبت به انتخاب معیارهای موثر اقدام شده است. به منظور مقایسه معیارهای ارزیابی جهت اولویت بندی و رتبه بندی مولفه‌ها از نظر خبرگان استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش تصمیم‌گیری تاپسیس و دلفی فازی بهره برده شد. مقایسات زوجی به ‌دست ‌آمده حاصل از پرسشنامه در نرم‌افزار اکسپرت چویس وارد و با استفاده از محاسباتی که درروش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام می‌گردد، وزن آن‌ها محاسبه شد. این پژوهش در بازه زمانی 1399 1400 انجام شده است.یافته های پژوهش: با توجه به نتایج حاصل از روش فازی، دوازده معیار شناسایی و به ترتیب اهمیت اولویت بندی شده که مقوله «نیروی انسانی» رتبه اول، «ساختار هزینه» رتبه دوم و«زنجیره ارزش» رتبه سوم در بین عوامل موثر را نسبت به بقیه معیارها کسب کردند.نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: با استقرار سامانه هزینه یابی بر مبنای فعالیت، سعی شده ارتباط بین فعالیت های لازم برای تولید محصولات یا خدمات و همچنین میزان استفاده این فعالیت ها از منابع مالی بیمارستان و درنتیجه تعیین بهای تمام شده واقعی محصولات که منعکس کننده فعالیت و ارزش منابع بکار رفته در تولید هر محصول در شرکت است، به وسیله مرتبط کردن مستقیم هزینه های سازمانی با فعالیت های عملیاتی نمایش داده شود.

explanation and investigation of factors affecting activity-based costing in the field of treatment، emphasizing the role of human resources with a fuzzy approach

subject and purpose: the main purpose of this research is to explain and investigate the factors affecting activity based costing in the treatment sector, emphasizing the role of human resources.research method: this research is applied in terms of purpose and survey in terms of execution type. in this research, two documentary methods, delphi, have been used to collect information. the statistical population of this research was collected with the cooperation of 18 financial management and costing experts. first, by reviewing the literature related to activity based costing and an expert oriented questionnaire, the selection of effective criteria has been made. in order to compare the evaluation criteria, experts were used to prioritize and rank the components, and to analyze the findings, topsis and fuzzy delphi decision making methods were used. pairwise comparisons obtained from the questionnaire were entered into the expert choice software and their weights were calculated using the calculations performed in the hierarchical analysis process. this research was conducted in the period of 1399 1400.findings: according to the results of the fuzzy method, twelve criteria were identified and prioritized in order of importance, with the category human power ranking first, cost structure ranking second, and value chain ranking third among the effective factors. they achieved the rest of the criteria.conclusion, originality and addition to knowledge: by establishing the activity based costing system, an attempt was made to establish a relationship between the activities necessary to produce products or services, and also the extent to which these activities use the hospital's financial resources, and as a result, determine the actual cost price. the products that reflect the activity and value of the resources used in the production of each product in the company should be displayed by directly relating organizational costs to operational activities.