فرا تحلیل عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی

موضوع و هدف مقاله: تصمیم‌گیری اخلاقی مفهومی است که ثمرات آن بر مطلوبیت سازمانی و اهداف مربوط به آن مشهود است و از همین رو این پژوهش بررسی پیرامون آن را در حرفه حسابداری و حسابرسی مورد بررسی قرار داده و هدف پژوهش شناسایی عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی با توجه به پژوهش‌های داخلی و خارجی انجام شده است.روش پژوهش: روش این پژوهش فراتحلیل و جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل همۀ مقاله‌های متناسب با موضوع تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری در مجله های علمی پژوهشی ایرانی و خارجی مشخص‌شده با ضوابط خاص است. 19 مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحلیل نسخۀ (cma2)  مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته‌های پژوهش: بر اساس بررسی، در حرفه حسابداری و حسابرسی 18 متغیر بر تصمیم‌گیری اخلاقی شامل: سازه فردی، شرایط اجتماعی، شرایط اقتصادی، شرایط محیط کار، سن، عضویت رسمی، جنسیت، فرهنگ‌سازمانی، تجربه، هویت، مهارت کار، آرمان اخلاقی، نسبی‌گرایی، رهبری اخلاقی، قوانین و مقررات، ویژگی کار، تحصیلات و ویژگی شخصیتی اثرگذار هستند.نتیجه‌گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: تمامی عوامل اندازه اثر متوسط و بالا داشتند و از این رو تمامی مقوله‌ها بر تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی اثرگذارند. در بین عوامل مورد بررسی، آرمان اخلاقی بیشترین اندازه اثر (71/0)، فرهنگ سازمانی بیشترین اندازه اثر (69/0) و قوانین و مقررات بیشترین اندازه اثر (68/0)، مهم‌ترین عوامل اثرگذار برحسب بالاترین ضرایب اثر (بیشتر از 5/0) و اثر تمامی مقوله‌ها مورد تایید قرار گرفت و این پژوهش با شناسایی شاخص‌های مختلف و موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی می‌تواند راهگشایی مناسب برای رویکرد تصمیم‌گیری مناسب حسابداران و حسابرسان باشد.

Meta-Analysis of Factors Affecting Ethical Decision Making in the Accounting and Auditing Profession

Subject and purpose of the article: Ethical decisionmaking is a concept that is evident in organizational desirability and related goals. Consequently, this study examines it in line with the accounting and auditing profession, and this study aims to investigate the factors affecting ethical decisionmaking in the accounting and auditing profession according to domestic and foreign research.Research method: This research is a metaanalysis, and the statistical population of the present study includes all articles relevant to the subject of ethical decisionmaking in the accounting profession in Iranian and foreign scientific research journals specified by particular criteria. The articles in its final review included 19 reviewed articles in this field. Data were analyzed using comprehensive version metaanalysis software (CMA2).Research findings: Regarding the study of factors affecting ethical decision making in the accounting and auditing profession, 18 variables of individual structure, social conditions, economic conditions, working conditions, age, formal membership, gender, organizational culture, experience, identity, work skills, ethical ideal, relativism, moral leadership, rules and regulations, work characteristics, education and personality traits are significant.Conclusion, originality and its contribution to the knowledge: All factors had a medium and high effect size, and in this regard, all categories affect ethical decisionmaking in the accounting and auditing profession. Among the studied factors, ethical ideals with the most significant effect size (0.71), organizational culture (0.69), and rules and regulations (0.68) are the most important influencing factors in terms of the highest coefficients of effect (more than 0.5)., and the effect of all categories was confirmed. By identifying different indicators and effective, ethical decisionmaking, this research can be a good way for the appropriate decisionmaking approach of accountants and auditors.