ارائه مدل ساختاری تفسیری شاخصه‌های موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی در طرح جامع مالیاتی

از مهم‌ترین چالش‌های حسابرسی مالیاتی کشورهای درحال‌توسعه، عدم‌کارایی در بهره‌وری از منابع است که جهت غلبه بر آن در ایران، حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک در طرح جامع مالیاتی پیاده‌سازی شده ‌است. تعیین و مدلسازی شاخصه‌های اندازه‌گیری ریسک جهت انتخاب مودی، نقطه کلیدی در شروع فرایند حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک می‌باشد که این پژوهش به آن می‌پردازد. با توجه به کمبود چارچوب نظری در زمینه شاخصه‌های موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی، روش پژوهش ترکیبی اکتشافی (کیفی: تحلیل تم و کمی: مدل‌سازی ساختاری تفسیری) است. بر اساس نتایج، در پایین‌ترین سطح مدل ”ویژگی‌های کلی مودیان“ به عنوان عامل دارای بیشترین نفوذ و در آخرین سطح مدل ”کیفیت تعامل مودی“ و ”نحوه پرداخت مالیات“ نشانگرهایی از ریسک مودی هستند. ویژگی‌های مودیان و تخصص مالیاتی نیروی انسانی آنان منجر به استفاده از اصول و رویه‌های حسابداری، فرصت‌های قانونی موجود و یا حتی کتمان رویدادهای مالی، در جهت بهینه‌سازی مالیات می‌شود که در متغیرهای کیفیت تعامل مودی و نحوه پرداخت مالیات بروز پیدا می‌کند.

Modeling of Effective Indicators on Tax Audit Risk by Interpretive Structural Modeling(ISM) IN Tax master plan

One of the most important challenges in developing countries’ tax audits is the inefficiency of resource productivity, which has been implemented the RiskBased Tax Audit in Iran for overcoming the challenge. Determining and modeling risk indices for taxpayer selection is a key point in the start of the riskbased tax audit process. Due to the lack of a theoretical framework on the factors affecting tax audit risk, the method is exploratorycombined (qualitative: thematic analysis and quantitative: interpretive structural modeling). According to the results, at the lowest level of the model, the general characteristics of the taxpayers as the most influential factor, and at the last level of the model, the &quality of interaction& and &how to pay taxes& are indicative of the taxpayer’s risk. The characteristics of taxpayers and their HR expertise lead to the use of accounting principles, existing legal opportunities, or even coverage financial transactions, in order to optimize taxation, which is reflected in the variables of the quality of taxpayer interaction and how the tax is paid.