تحلیل بهینگی فرایند تضعیف در کُردی سنندجی

تحقیق حاضر بر اساس اصول و روش های واج شناسی بهینگی به بررسی فرایند آوایی تضعیف به ویژه نوع صفیری شدگی آن، یعنی تبدیل یک همخوان انسدادی به یک همخوان سایشی یا ناسوده، در گویش کردی سنندجی می پردازد. بررسی و تحلیل داده ها نشان می دهد که فرایند مذکور در همۀ جایگاه هایی که تحت عنوان ضعیف شناخته می شوند، یعنی جایگاه های آغازۀ هجا، پایانۀ هجا و میانواکه ای و با یکی از انگیزه های رسایی (در خوشه های دوهمخوانی پایانۀ هجا و به منظور حفظ انطباق آنها با اصل توالی رسایی)، یا همگونی در میزان رسایی با یک آوای مجاور که از میزان رسایی بالاتری برخوردار است، به وقوع می پیوندد. اما در نوع خاصی از تضعیف در این گویش که عمدتاً محدود به بافت های واجی می شود و بافت های صرفی مانع اعمال آن می شوند، با وجود یکسانی انگیزۀ وقوع، یعنی همگونی در میزان رسایی، تغییر نه در نوع انسداد بلکه در میزان آن در یک آوای واحد رخ می دهد.

An Optimality Theoretic Analysis of Lenition in Sanandaji Kurdish

Adopting a descriptiveanalytic method in the framework of Optimality Theory, this present study aims to analyse the phonological process of lenition, especially spirantisation – a process by which an obstruent becomes a fricative or an approximant in Kurdish dialect of Sanandaj. In order to gather data, in addition to doing interviews with both female and male speakers of the dialect from different ages, the authors have used their linguistic intuition as a speakers of Sanandaji Kurdish. Analyzing the data demonstrates that spirantisation occurs in all weak positions namely, in onset, coda, and intervocalic positions, motivated either by sonority (in twomember coda clusters to conform to the Sonority Sequencing Principle/ Generalization), or assimilating to a neighboring sound with a higher degree of sonority. However, in a special case of lenition in this dialect, changes happen not in the kind of obstruction but in the degree of obstruction of the same phone, though the motivation is still assimilating to a neighboring sound with a higher degree of sonority.