بررسی حروف اضافه «بین» در زبان فارسی با رویکرد زبان‌شناسی شناختی

حروف اضافه مکانی، از مهم‌ترین و پرکاربردترین کلمات نقش‌نمای هر زبانی هستند که نقش مهمی در بازنمایی مفاهیم ذهنی انسان در زبان دارند. اساساً حروف اضافه مکانی از نخستین کلمات نقش‌نمایی هستند که کودکان در روند فراگیری زبان اوّل دست به تولید آن می‌زنند و این خود از مهم‌ترین دلایل لزوم بررسی شناختی این حروف است. هدف از پژوهش پیش ‌رو، بررسی چندمعنایی حرف اضافه مکانی «بین» در زبان فارسی است. برای تبیین این چندمعنایی، از اصول مکتب زبان‌شناسی شناختی و دو نظریه چندمعنایی اصولی تایلر و ایوانز (2001) و طرح‌واره‌های تصوری جانسون (1987) استفاده شده ‌است. داده‌های پژوهش، از نسخه دوم پیکره همشهری و دو فرهنگ دهخدا (1377) و معین (1386) گردآوری شده‌اند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده این مطلب است که شبکه معنایی حرف اضافه «بین» دارای یک معنی پیش‌نمونه مکانی و چهار معنای حاشیه‌ای است. معنای پیش‌نمونه‌ای این حرف اضافه، مبین فضای میان دو چیز است و سایر معانی، به شکل شعاع‌هایی در اطراف آن قرار گرفته و از آن بسط یافته‌اند.

investigating persian locative prepositions based on cognitive linguistics approach (case study ’between’)

locative prepositions are one of the most important and widely used prepositional words of any language, which play an important role in representing human mental concepts in language. basically, locative prepositions are one of the first prepositions that children produce in the process of learning their first language, and this is one of the most important reasons for the need to examine these letters cognitively. the aim of the present research is to investigate the polysemy of the locative preposition &between& in persian language. to explain this polysemy, the principles of the school of cognitive linguistics and two theories of principled polysemy tyler and evans( 2001) and image schemas johnson (1987) have been used. the research data were collected from the second edition of hamshahri corpus and two dictionaries of dehkhoda (1998) and moien (2007). the results of the research show that the semantic network of the preposition &between& has one prototype spatial and four radial meanings. the prototype meaning of this preposition indicates the space between two things, and other meanings are placed radially around it and are expanded from it.