جایگاه زبان ترکی در میان دختران دانش‌آموز در خانواده‌‌های ترک‌زبان مهاجر ساکن شهرستان بهارستان

در پژوهش پیشِ ‌رو جایگاه زبان ترکی درمیان گروهی از دانش‌آموزان دبیرستانی دختر ساکن شهرستان بهارستان واقع در استان تهران بررسی می‌شود؛ والدین این دانش‌آموزان ترک‌زبان بوده و پیش‌تر به این شهرستان مهاجرت نموده‌اند. هدف از این پژوهش، در چارچوب تحلیل حوزه‌ای فیشمن (1964)، بررسی نقش و جایگاه زبان ترکی درکنار زبان فارسی در دو حوزۀ خانواده و مدرسه درمیان این گروه از دانش‌آموزان است. داده‌های پژوهش با کمک پرسش‌نامه و مشاهده مستقیم در یک بازۀ زمانی طولانی گردآوری شد. این پژوهش از نوع کمّی است و تحلیل داده‌ها به‌وسیلۀ نرم ‏افزار (spss) انجام گرفت و باتوجّه‌ به ماهیت پرسش‌های پژوهش از آزمون آماری t تک‌گروهی و خی دو نیکویی برازش استفاده شد. نتایج نشان داد که این گروه از دختران باوجودِ تسلط به زبان ترکی، تمایل دارند هم در حوزۀ غیررسمیِ خانواده و هم حوزۀ رسمیِ مدرسه با سایر افراد ترک‌زبان بیشتر به زبان فارسی گفت‌وگو نمایند. همچنین، این پژوهش آشکار نمود که زبان ترکی درمیان دانش‌آموزان خانواده‌های مهاجر ترک‌زبان جایگاه و موقعیت خود را به‌طور چشمگیری از دست داده ‌است و زبان ترکی در حوزه‌های محدودتری به‌کار می‌رود. زبان غالب، یعنی گونۀ فارسی تهرانی، در بیشتر موقعیت‌ها و حوزه‌ها جایگزین زبان ترکی شده است و بیم آن می‌رود که نسل دوم و سوم این مهاجران، تک‌زبانه شده و زبان بومی و مادری‌شان را برای همیشه فراموش کنند.

the status of turkish among female students in migrant turkish families living in baharestan city

the present study investigates the status of turkish among female students living in baharestan in tehran province whose parents are turkish speakers and have already migrated to this city. the aim of this study within the framework of fishman’s domain analysis is to investigate the status and role of turkish language alongside persian in two domains of family and school among school girls. the data was collected using a questionnaire as well as direct observation in the long term. statistical analysis was performed using spss. taking the nature of the research questions into account, one-sample t-test as well as chi-square goodness of fit test was conducted. the results of the study showed although the schoolgirls are fluent in turkish language, they prefer to use farsi in both informal domain of home as well as the formal domain of school. furthermore, this study indicated that the status of turkish language among schoolgirls has declined significantly and turkish language is used in more and more limited domains. the dominant language, tehrani persian, has replaced turkish in most of the domains and it is feared that the second and third generation of turkish emigrants become monolingual and lose their mother tongue.