مقایسه بازتاب استعاری زمان در دو گفتمان متون مطبوعاتی فارسی

در پژوهش توصیفی ‌- ‌‌تحلیلی حاضر، در چارچوب کلی معنا‏شناسی ‌شناختی و با تاکید بر نظریه استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون (1980)، ضمن بهره‏گیری از روش نونز و سویتسر (2006) و منطق ریاضی، استعاره‌‏های حرکتی زمان در مقاله‏های سیاسی و اقتصادی روزنامه شرق مقایسه می‌‏شوند. اهداف پژوهش تعیین کارآیی نظریه یادشده، تعیین انواع استعاره‏ های حرکتی زمان و الگوی غالب در این متون، چگونگی توزیع و ساز و کارهای بیانی آن‏هاست. جامعة آماری شامل همة مقاله‏ های سیاسی و اقتصادی این روزنامه در سال (1396) و حجم نمونه شصت مقاله است. نتایج بیان­گر کارآیی نظریة شناختی مورد بحث بود؛ افزون بر این، مشخّص شد که استعارۀ حرکت زمان با بیشترین بسامد (72%)، الگوی غالب است و استعاره‏های حرکت ناظر (18%) و حرکت بی‏ناظر (9%) دیگر الگوهای موجود هستند. نگارندگان استعارۀ حرکت زمان و ناظر را که از کمترین بسامد (1%) برخوردار بود، الگو تلقّی نکردند. بین توزیع انواع استعاره‏ها در هر یک از متون سیاسی و اقتصادی اختلاف معناداری دیده نشد؛ امّا در کل داده‏ ها اختلاف معناداری بین استعارۀ حرکت زمان و استعاره‌های دیگر وجود داشت که می‏تواند نشانه‏ای از بنیادی‌‏تر و حیاتی‏ تربودن زمان نسبت به مکان در مسائل اقتصادی و سیاسی باشد؛ اگرچه در بیشتر استعاره ‏ها، مفاهیم زمانی با استفاده از مفاهیم مکانی بیان شده بودند.

comparison of the metaphorical reflection of time in two discourses of persian press texts

in this descriptive-analytic research, different persian time metaphors reflected in political and economic articles of shargh newspaper are compared in the general framework of cognitive semantics, with emphasis on lakoff and johnson’s conceptual metaphor theory (1980), while using núñez and sweetser’s approach (2006) and mathematical logic. the goals are determining: (1) adequacy of the theory, (2) different types of time metaphor and their dominant pattern in the articles, (3) their distribution, and (4) how they are expressed. research population consists of all political and economic articles of shargh newspaper in 1396 and 60 randomly chosen articles make the sample. the results approved the adequacy of the theory and indicated that time-moving metaphor with the highest frequency (72%) was the dominant pattern while other patterns were ego-moving metaphor (%18) and time-moving-without-ego metaphor (%9). time-ego-moving metaphors (%1) didn’t make any pattern. the results revealed no significant difference between the above-mentioned metaphors in each kind of the articles but revealed a significant difference between time-moving metaphor and the others in data. moreover, most temporal concepts were expressed via spatial concepts. this means time is more basic and vital than space in political and economic issues.