شناسایی عناصر سازندۀ متن در داستان «قضیه داستان باستانی یا رومان تاریخی»

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عناصر جهان های متن در داستان «قضیه داستان باستانی یا رومان تاریخی»، اثر هدایت، بوده که اثری هدفمند در راستای توصیف وضعیت اسفناک جامعۀ موجود است. این جستار با اتخاذ چارچوب انگارۀ جهان های متن ورث (1999) در تلاش است که عناصر سازندۀ جهان‌های متن را در داستان مذکور شناسایی و آن ها را بر اساس لایه های سه گانۀ معنایی جهان گفتمان، جهان متن و جهان های زیرشمول در این انگاره واکاوی نماید. بررسی ها نشان داد که نویسنده از عنصر «زمان» برای ایجاد تعلیق در داستان استفاده کرده و مدام داستان را در زمان های متفاوت به جریان می اندازد تا مخاطب خود را در تعلیق نگه دارد. این در حالی است که شخصیت ها، مکان ها و اشیاء کاملاً مشخص هستند و تعلیقی در آن ها دیده نمی شود. نتایج نشان داد که گزاره های نقش گستر به کاررفته در جهان متنِ این داستان عموماً توصیفی‌اند، زیرا نویسنده باید برای القای تصویر، توصیف کند و خواننده نیز برای برقراری ارتباط با داستان باید تصویرسازی کند. همچنین، از نظر جهان های زیر شمول نیز در این داستان، اشارۀ مکانی چندان پررنگ نیست و در عوض نویسنده بیشتر بر زمان تاکید دارد. یافته ها نشان داد که با بهره گیری از انگارۀ جهان های متن می توان به ابعاد و لایه های پنهان داستان دست یافت.

Identification of the Building Elements of Text in the Story The Ancient Story or Historical Novel

The present study aims to study the elements of the worlds of text in the story The ancient story or historical novel by Hedayat. This study was conducted using Text World Theory (1999) to identify the elements of the worlds of text based on three semantic layers of the discourse world, text world, and sub worlds. The results revealed that the writer has used the element of &time& to create suspension and narrates the story at different times so as to keep the audience in suspension, despite the fact that characters, places, and objects are completely clear and no suspension is observed; also demonstrated that roleadvancing propositions used in the text world of this story are mainly descriptive since the writer must describe in order to induce the image and the addressee must illustrate for the purpose of communication. Also, in terms of the sub worlds, the locative hint is not so bold; instead, the writer focuses on the time. Findings showed that we can analyze hidden aspects and layers using the model of the worlds of a text.