بررسی ساخت بند موصولی در کردی کرمانجی

بند موصولی در زبان‌های ایرانی به طور معمول به‌صورت بند پیرو در جمله ظاهر می‌شود و در نقش توصیف‌گر، اسم یا گروه اسمی پیش از خود را توصیف می‌کند. در پژوهش حاضر ساخت بند موصولی در کردی کرمانجی بررسی شده است؛ به این منظور، نظرات آر ام دبلیو دیکسون (2010) مبنای انجام پژوهش قرار گرفت. از نظر دیکسون این ساخت را به‌طور کلّی می‌توان به دو گونۀ متعارف و نا‌متعارف تقسیم کرد که هریک مشخّصه‌های نحوی خود را دارند. وی همچنین بند‌های موصولی را به‌لحاظ اطّلاعی که درمورد هستۀ پیش از خود می‌دهند، به بند‌های تحدیدی و غیر ‌تحدیدی تقسیم می‌کند؛ از آنجا که بندهای تحدیدی اطّلاع لازمی درمورد هسته ارائه می‌دهند، غیر‌ قابل‌حذف هستند و بندهای غیر‌ تحدیدی را چون اطّلاع اضافه می‌دهند، می‌توان حذف کرد. در کرمانجی افزون بر این دو نوع، ساخت موصولی دیگری باعنوان ساخت اسنادی وجود دارد که در آن بر هستۀ اسمی تاکید می‌شود. در این گویش هیچ بند موصولی‌ای وجود ندارد که بدون هستۀ اسمی به‌کار رود و باید به‌طور قطع دارای هستۀ اسمی باشد. بند‌های موصولی در کرمانجی برونی هستند و پس از هسته واقع می‌شوند. داده‌های پژوهش حاضر از راه مصاحبه با چند گویشور و کتاب ئه‌ز ئنسانم (قلیکی‌میلان، 1380) جمع‌آوری شده‌اند.

A Survey on Relative Clause Construction in Kurmanji

Relative clause construction in Iranian languages appears mainly in sentences as a subordinate clause and acts as a describer for the preceding noun. Following Dixon’s (2010) framework, our aim in this paper is to study and describe the relative clause construction in Kurmanji dialect of Kurdish. This construction is generally of two types which can be considered as canonical and noncanonical with their own syntactic features. Relative clauses can be either restrictive or nonrestrictive according to the information given about the head. Restrictive clauses cannot be omitted, because they give new information, while nonrestrictives can; since the information they give are not always necessary. In Kurmanji, a third type can be identified which is called cleft relative clause in which the head is focused. In this dialect, relative clauses are absolutely in accordance with a head. These clauses are external and come after the head. The data on which this study is based on interviews with native speakers of Kurmanji as well as a book called Az Ensanəm.