جایگاه قید در ساخت‌های چندپرسش‌واژه‌ای زبان فارسی

ساخت های چندپرسش واژه ای زبان فارسی به دو نوع اصلی متوالی و گسسته تقسیم می شوند. گروه متوالی شامل دو نوع ساده و هم پایه است. در گروه گسسته، پرسش واژه های هم پایه جدا از هم هستند. هدف از جستار پیش رو، بررسی رفتار نحوی ساخت های چندپرسش‌واژه ای در رابطه با جایگاه قیدهای گوینده محور است. بدین منظور، ابتدا عملکرد ساخت های چندپرسش واژه ای را از نظر باهم آیی بررسی کرده، سپس به جایگاه قیدهای گوینده محور در این نوع ساخت ها می پردازیم تا بدانیم جایگاه قید با آرایش پرسش واژه ها چه ارتباطی دارد. چارچوب نظری پژوهش گراشانین-یوکسِک (2017)، لیپتاک (2011) و نیز چیتکو و گراشانین-یوکسِک (2013) و از نوع توصیفی تحلیلی است. بررسی داده ها در رابطه با ترتیب پرسش واژه ها نشان می دهد که باهم آیی پرسش واژه ها به جز ساخت‌های پرسشی چندگانه با ترتیب افزوده ای افزوده ای در بقیه‌ موارد دستوری است. بررسی جایگاه قیدهای گوینده محور نیز نشان می دهد «ازهمه مهم تر»، تنها قیدی است که بیشترین کاربرد را در این نوع ساخت ها دارد. در مقابل، حضور قیدهایی همچون «قطعاً، صادقانه، شاید، بارها، خوشبختانه و حقیقتاً»، در ساخت های چندپرسش واژه ای موجب نادستوری شدن ساخت پرسشی می شود. در ساخت پرسشی افزوده ای افزوده ای از نوع هم پایه‌ متوالی، جایگاه «احتمالاً»، پیش از پرسش واژه‌ دوم است. در افزوده ای موضوعی از نوع هم پایه‌ متوالی، جایگاه قید «به راستی»، پیش از پرسش واژه‌ اوّل است. در افزوده ای موضوعی از نوع چندگانه، جایگاه «واقعاً»پیش از پرسش واژه‌ اوّل است؛ همچنین، در موضوعی موضوعی از نوع هم پایه‌ متوالی، جایگاه «احتمالاً»، پیش از پرسش واژه‌ دوم است.

Adverb Position in Persian WH-Multiple Questions

Persian whmultiple questions are divided into two groups: sequential and split. Sequential group includes simple and coordinated. In the split one, coordinated whwords are separated. The purpose is to study the syntactic operation of WHmultiple questions considering the position of speakeroriented adverbs. First, we will examine the performance of WHmultiple questions from collocation viewpoint, then, consider speakeroriented adverbs’ position in these constructions to find out the relationship of adverbs with WHquestions. Theoretical framework is based on GračaninYuksek (2017), Lipták (2011) and also Citko and GračaninYuksek (2013). The method is descriptiveanalytical. Data analyses of WHquestions show their collocation is grammatical with adjunctadjunct array except in the simple coordinated ones. The position of speakeroriented adverbs shows that æz hæme mohemtær is an only adverb with high frequency used in them. In contrast, the presence of adverbs like qætæn, sɑdeɡɑne, ʃɑjæd, bɑrhɑ, xoʃbæxtɑne, and hæɡiɡætæn in WHmultiple questions causes ungrammatically of whconstructions. The position of ehtemɑlæn in adjunctadjunct of sequential coordinate is before the second whquestion. The position of be rɑsti in adjunctargument of sequential coordinate is before the first whquestion. The position of vɑɡeæn in adjunctargument of simple coordinate type is before the first whquestion. Also, in argumentargument of sequential coordinate the position of ehtemɑlæn is before the second whquestion.