بررسی گذرایی در گفتار کودک فارسی زبان از منظر انگاره نظری هاپر و تامسون

ازآنجاکه گذرایی مفهوم مهم و کاربردی در زبان و گفتمان است، بررسی آن در گفتار کودک می‌تواند پاسخ گوی مسائل زیادی در حوزۀ زبان آموزی کودک باشد. گذرایی در رویکرد معنایی گفتمانی هاپر و تامسون براساس معیارهای متفاوتی تعریف می‌شود که یکی از آن ها حضور مفعول است. از دیگر معیارها می‌توان به عناصری همچون لحظه‌ای بودن و غایت مندی عمل، عاملیت کنش‌گر و میزان تاثیرپذیری مفعول اشاره کرد. در نوشتار پیش رو مولّفه های مطرح شده در نظریه‌ هاپر و تامسون در گفتار کودک فارسی زبان بررسی شده است و اینکه آیا تفاوتی از لحاظ مولّفه‌های مذکور بین گفتار کودک و بزرگسال وجود دارد. تعیین مشخصات سرنمون گذرائی در گفتار کودک و میزان فراوانی آن در پیکره داده‌ها از دیگر مسائل بررسی شده در این پژوهش بود. به این منظور پیکره‌ای شامل صد بند خبری از گفتار چهار کودک فارسی زبان حدود سه سال بررسی شد. روش تحلیل داده‌های پژوهش ازنوع توصیفی تحلیلی بوده است. تحلیل پیکره‌ پژوهش نشان داد که گفتار کودک فارسی زبان می‌تواند معیارها و مولّفه های هاپر و تامسون را در خود داشته باشد که به صورت های مختلف معنایی یا واژنحوی بروز یابد. مولّفه‌های مشارکان در عمل، ارادی بودن، جنبشی بودن عمل و تاثیرپذیری مفعول در گفتار کودک نسبت به بزرگسال امتیاز بیشتری کسب کردند که بیان گر درجه‌ گذرایی بالاتر بندهای گفتار کودک نسبت به بزرگسال است. سرنمون گذرایی در گفتار کودک شامل یک کنش‌گر (به طور معمول خود کودک) و یک شیئ بی‌جان است که تمام معیارهای ده‌گانه‌ هاپر و تامسون در آن قابل بازیابی است.

The Analysis of Transitivity in Persian child Language from perspective of Hopper and Thompson Theory

Since transitivity is a crucial and applied concept in language and discourse, its analysis can provide answers to many questions in child language studies. Transitivity in semanticdiscoursal approach of Hopper and Thompson theory involves a number of components, only one of which is the presence of an object of the verb. The other components are the punctuality and telicity of the verb, the agency of the participant, and the affectedness of the object. To this end, 100 declarative clauses from 4 children around 3 were analyzed. We analyzed different parameters of Hopper and Thompson theory in Persian child language to see if there are any differences in identified parameters between child and adult language. Properties of the prototypical transitivity and its occurrence in Persian child language were also studied. The data analysis method was descriptiveanalytic. The results showed all components of Hopper and Thompson theory have morphosyntactic and semantic manifestations in Persian child language. Features such as participants, kinesis, volitionality and affectedness of the object have higher frequency in child language than that of the adults which result in higher transitivity of clauses in child language. All ten parameters identified in this theory are present in the prototypical transitive clauses in Persian child language. The prototype of a transitive construction in child language involves an animate being (perhaps the child itself) acting on an animate object.