دوگان‌سازی فعل در زبان فارسی در رویکرد صرف ساخت

هدف از پژوهش پیش رو، بررسی دوگان سازی فعل در زبان فارسی است. نوعی از دوگان سازی، تکرار کامل ترکیبات حاصل از ب + پایه فعل مضارع است که به صورت فعل امر، صفت، اسم یا قید کاربرد دارند و با تکرار آن ها، واژه جدیدی ساخته می‌شود که ازنظر مقوله دستوری، معنا یا کاربرد، یا هر سه مورد نسبت به پایه متفاوت است. با توجّه به اینکه این دوگان‌ساخت‌ها صورت یا معنایی متفاوت از پایه دارند، می توان آن ها را ساخت نامید. آنچه در پژوهش حاضر از ساخت مدّ نظر است، ساخت مطرح در چارچوب دستور ساخت (خیرت بوی، 2010) است. در پژوهش حاضر دوگان ساخت های حاصل از تکرار ب + پایه فعل مضارع به مثابه ساخت مطرح شده و ویژگی عمومی صوری و معنایی این دوگان ساخت ها در قالب یک طرح واره بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که برای همه نمونه‌های این نوع دوگان‌سازی کامل در زبان فارسی می توان طرح واره ای ترسیم کرد که دو بخش صورت و معنا دارد. در بخش معنا، شدّت و انجام کار بیش از حدّ معمول ویژگی کلّی این ساخت است. پژوهش حاضر، پیکره بنیاد بوده و نمونه های دوگان ساخت در متن نوشتاری یا گفتاری تحلیل و بررسی شده است.

Reduplication of Verbs in Persian in Construction Morphology

The aim of this research is to analyze total reduplication of verbs in Persian. Reduplication in Persian is divided into total and partial reduplication. One kind of total reduplication is the repetition of the word made by be + present verb root. The base word can be an adjective, a noun or an adverb. When these words are reduplicated, they will make new words that are different from base in form, meaning or usage or all of them. So, they can be regarded as constructions that in comparison to the base have a different pair of form and meaning. What we mean by construction is construction in the sense suggested in Construction Grammar and Construction Morphology of Booij (2010). Two questions of the research are: 1 How can we call these kinds of reduplication a construction? 2 Are there any common characteristics among them to have a schema for them? The data is gathered from Persian Linguistics Database of Mostafa Aasi, Soxan Dictionary (2002), Persian texts and conversations by people. The method of the research is descriptive analytic.