بررسی پدیدۀ رمزگردانی از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی: مطالعۀ گفتار روزمرّۀ دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ شهرستان ارومیه

یکی از پی‌آمدهای ناشی از تماس زبانی در جوامع چندزبانه، رمزگردانی یا گردش متناوب بین دو یا چند زبان است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای میدانی است که به بررسی مقایسه‌ای میزان و جهت رمزگردانی درمیان دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسّطه در سه طبقۀ اجتماعی پردرآمد، متوسّط و کم‌درآمد در جامعۀ چندزبانۀ شهرستان ارومیه پرداخته است. داده‌های مورد نیاز به روش ضبط گفتمان طبیعی به‌دست آمده و متخصّص آمار و نرم‌افزار اس.پس.اس.اس. آن ها را تحلیل کردند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، ارتباط بین جهت رمزگردانی و طبقۀ اجتماعی افراد معنی‌دار بود؛ بدین ترتیب که جهت غالب رمزگردانی در طبقۀ پردرآمد از فارسی به ترکی است، درحالی که در دو طبقۀ دیگر برعکس است؛ افزون بر این، طبق نتایج به‌دست‌آمده بین جنسیت و جهت رمزگردانی ارتباط معنی داری وجود ندارد؛ همچنین تفاوت میزان رمزگردانی در طبقات اجتماعی مورد بررسی و گروه‌های جنسی معنی‌دار نبود.

Frequency and Direction of Code Switching among HighSchool Students in Urmia: A Comparative Study

Code switching, as an outcome of linguistic contact, can be seen in most of the multilingual societies. The present field study was conducted in Urmia, a multilingual city of Iran. The purpose of the study was to compare the frequency and direction of code switching among female elementary and highschool students representing high, middle, and low social classes. Applying a nonparticipant observation method, the required data was extracted from the casual conversations of the students through voice recording. The extracted data was then, exposed to statistical analysis using SPSS software. According to the findings, there was a statistically significant relationship between the direction of code switching and social class of the participants, i.e. the dominant code switching direction among highclass was FasriTurkish, while students in the low and middle classes mostly switched in the reverse direction. Furthermore, the results showed no significant relationship between sex and frequency of code switching. Also, no significant relationship was observed between sex and direction of code switching neither.