بررسی افعال پیشوندی در زبان فارسی ازمنظر صرف ساخت

پژوهش حاضر به پیشوندهای فعلی رایج در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ صرف ساخت و تعامل آن با معناشناسی پرداخته و ترکیب‌پذیری معنا در افعال پیشوندی و تاثیر معنا بر ساخت این افعال را بررسی کرده است. برای نیل بدین مقصود پس از جمع آوری فعل‌های پیشوندی از در پیکرۀ دادگان افعال فارسی (رسولی و دیگران، 2011)، این افعال با توجّه به تفاوت های صوری و معنایی طبقه‌بندی شدند؛ سپس هریک از پیشوندها به طور جداگانه تحلیل و برای هریک طرح واره ای کلّی که دارای زیرطرح واره های مختلف بود، ارائه شد. تحلیل داده ها نشان داد که این افعال در بسیاری از موارد معنای ترکیب پذیر نداشته و تعداد زیادی از پیشوندهای فعلی در طول زمان تغییر معنا داده و ازنظر واژگانی نیز فعل های دارای این پیشوندها، به صورت واژۀ ساده تحلیل می شوند؛ افزون بر این، برای همۀ افعال پیشوندی طرح واره ای کلّی درنظرگرفته شد که هر گروه از افعال با توجّه به نوع پیشوند موجود در آن، زیرطرح‌واره ای از این طرح وارۀ کلّی محسوب می شود.

The Study of Prefixed Verbs in Persian within the Framework of Construction Morphology

The present study examines the prevailing current prefixed verbs in Persian within framework of construction morphology and its interaction with semantics. It examines the compositionality of meaning in the prefixed verbs and the effect of meaning on the construction of these verbs. For this purpose, after collecting the prefixed verbs in the syntactic valency lexicon for Persian Verbs (Rasooli et al., 2011), they were categorized according to the formal and semantic differences; then each of the verbal prefixes was separately analyzed and for each one, a general schema was presented that has different subschemata. The analysis of the data shows that these verbs do not have compositional meaning and the meaning of many verbal prefixes have changed over time. And, lexically, the verbs with these prefixes are treated as simplex. In addition, for all the prefixed verbs, a general scheme was suggested that according to their prefix, each group of verbs was considered as a subschema of this general scheme.