بازنمایی کنش گران اجتماعی داستان آب‌بید با بهره‌گیری از الگوی جامعه‌شناختی - معنایی ون لیوون

در پژوهش حاضر، داستان آب‌بید اثر محمّد بهمن بیگی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و با بهره‌گیری از الگوی ون لیوون (2008) بررسی می شود تا مشخّص شود که نویسنده چگونه از بازنمایی کنش گران اجتماعی برای بیان دیدگاه‌ها و ایدئولوژی خود استفاده کرده است. نویسنده هویت کنش گران مربوط به حکومت پهلوی را کتمان کرده و هم زمان با فعّال نمایی و نام‌بری مستقیم، بر فعّالیّت‌های آموزشی معلّمان عشایری و سازمان آموزش عشایری تاکید کرده است. مردم آب‌بید به‌شکلی کاملاً آگاهانه منفعل نمایی شده‌اند تا بی‌توجّهی حکومت نسبت به آن ها و فقر فرهنگی مردم نمود بیشتری داشته باشد. نویسنده با انبوه‌نمایی و استفاده از عدد و آمار، کنش معلّمان عشایری را مهم و تاثیرگذار جلوه داده و با استفاده از مولّفۀ زمان‌درهمی، هم‌زمان با طرح مسئلۀ ایران نوین، پرده از چهرۀ مردمان بخشی از ایران که هنوز به‌شیوه پیش از تاریخی زندگی می‌کنند، برداشته است و به این وسیله سیاست‌های حکومت را به چالش کشیده است. بهمن‌بیگی با بهره‌گیری از مولّفۀ نمادین‌شدگی،‌ کنش گران مربوط به آموزش عشایری را در قالب افرادی تاثیرگذار در جامعۀ عشایری بازنمایی کرده است. به‌طور کلّی، بازنمایی‌ها بازتابی از ایدئولوژی و دیدگاه‌های اجتماعی نویسنده است.

The Representation of Social Actors in Ab Bid Based on Van Leeuwen’s Socio Semantic Model

In this study, “Ab Bid” written by Mohammad Bahmanbeigi has been investigated according to Van Leeuwen’s model (2008) to explore how the writer uses the representation of social actors to express his ideology and viewpoints. The writer, using suppression, excludes and deletes social actors of Pahlavi dynasty and at the same time, by nominating and activating the nomadic teachers, magnifies their educational actions. The people of “Ab Bid” have been passivized consciously by the writer to indicate their cultural poverty and to show how they have been neglected by the government. The writer, using  advantages of aggregation and presenting numbers and statistics emphasizes the importance of the nomadic teachers and the works of Tribal Education Department. Using anachronism, the writer reveals the existence of some prehistoric people at the time of the great ambitions of Pahlavi dynasty to challenge the government policies. By symbolization, Bahmanbeigi portrays the teachers of nomadic society as influential social actors. These findings confirm that the representation of social actors in “Ab bid” reflects the ideology and social viewpoints of the writer.