بررسی برخی از فرایندهای واجی در گویش بروجردی در مقایسه با فارسی معیار با تلفیقی از رویکرد واج‏شناسی زایشی و نظریه بهینگی

هدف از پژوهش‏ حاضر بررسی ‏برخی از مهم‏ترین فرایندهای واجی موجود در گویش بروجردی ‏است. این گویش یکی‏ از گویش‏های ‏لری ‏است ‏که ‏به‏همراه‏ زبان ‏فارسی،‏ به ‏شاخه جنوبی ‏زبان‏های ‏ایرانی‏ غربی تعلّق‏ دارند. داده‏های مورد استفاده در پژوهش از میان واژه‏ها و عبارات گفتگوهای محاوره‏ای گردآوری‏شده از تعداد هجده گویشور این گویش استخراج شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب واج‏شناسی زایشی و نظریه بهینگی، به توصیف و تبیین برخی از فرایندهای واجی در گویش بروجردی می‏پردازد. در این مقاله به فرایندهایی چون همگونی، ناهمگونی، تضعیف و حذف اشاره شده است. بررسی های انجام گرفته نشان داد که برخلاف فرایند تقویت، موارد بسیاری از فرایندهای همگونی، تضعیف و کشش جبرانی در این گویش دیده می‏شود که این امر، بیان گر آن است که گویشوران لری بروجردی، نسبت به گویشوران زبان فارسی معیار، تمایل بیشتری به استفاده از اصل کم‏کوشی دارند. در بررسی این گویش از چارچوب نظریه بهینگی مشخّص شد که در واژه‏های بررسی‏شده لری‏ بروجردی، محدویت‏های حذف‏ همخوان پایانی (no coda)، اصل مرز اجباری (ocp)، محدودیت مجاورت همخوان انسدادی دندانی و همخوان سایشی (fric dent stop) و کم‏کوشی (lazy) رعایت شده که در گونه فارسی معیار این محدودیت‏ها نقض شده‏اند.

Investigation of Some Phonological Processes in Boroujerdi Dialect in Comparison with Persian Based on Generative Phonology and Optimality Theory

The purpose of this paper is to study some of the most important phonological processes in the Boroujerdi dialect of Lori’s language. To understand how changes are made for readers not familiar with the dialect, we compare the research data with the standard Persian language. The data used in the research are derived from the words, sentences and phrases of conversations used by the informants. Data are transcribed based on the IPA International alphabet. This research uses a descriptiveanalytic method to describe and explain some phonological processes in the dialect in a generative phonology framework and also on the basis of the optimality theory. Processes such as assimilation, dissimilation, weakening, elision, and metathesis will be studied.  The results indicate that there is no fortition process in the dialect, but many processes related to assimilation and lenition.