دستوری‌ شدگی طبقه‌ نمای « ne/done» در گونۀ تاکستانی زبان تاتی

یکی از فرایندهای مهم تغییر زبانی، دستوری شدگی است. طیّ این فرایند، واحد های واژگانی به تدریج نقش معنایی خود را از دست می دهند و از یک واحد قاموسی به واحد نقشی یا دستوری تبدیل می شوند و یا واحدهای دستوری، دستوری تر می شوند. طبقه نماها نشان دهندۀ سازمان دهی دانش سخنگویان یک زبان هستند و براساس جوانب فرهنگی مشترک بین سخنگویان آن زبان برای طبقه بندی مفاهیم به کارمی روند. ساخته شدن طبقه نماهای عددی در زبان تاتی نمونه ای از دستوری شدگی است. بررسی طبقه نماهای عددی نشان می دهد که این کلمه ها حاصل دستوری شدگی یک اسم به طبقه نما هستند. این عناصر زبانی، ویژگی های کلمه های قاموسی را از دست داده اند و ویژگی های کلمه های نقشی را کسب کرده اند. این تحقیق به بررسی فرایند دستوری شدگی طبقه نمای عددی «done» یا «ne» در تاتی تاکستانی می پردازد. طبقه نمای عددی عام «done» در گونۀ تاکستانی زبان تاتی جایگزین سایر طبقه نماهای عددی در این گونۀ زبانی شده و در اثر کاربرد زیاد به صورت «ne» کاهش آوایی یافته است. براساس معیارهای مطرح شده در این مقاله می توان گفت که دستوری شدگی تا حدّ زیادی در مورد طبقه نمای عددی عام «ne» در گونۀ تاتی تاکستانی رخ داده است.

The Grammaticalization of the Numeral Classifier, done (ne) in Tāti

Grammaticalization is the change in language whereby lexical items and constructions come in certain linguistic contexts to serve grammatical functions, and, once grammaticalized, continue to develop new grammatical functions. Classifiers typically index some perceived characteristics of the phenomenon to which the classification refers. Classifiers indicate the organization of knowledge among native speakers of a language, so they are based on common cultural aspects among speakers of that language for classifying concepts. Development of numeral classifiers in Tāti is an instance of grammaticalization. Studying numeral classifiers indicates that these words are the result of grammaticalization of a noun into a classifier. These linguistic elements have lost their lexical characteristics and instead, have gained properties of functional items. This research studies the grammaticalization process of numeral classifier "ne" in Tāti dialect of Tākestān.