نظام بازبینی در زبان فارسی معاصر: تحلیلی از مشخّصه‌های حالت و تتا با رویکرد کمینه‌گرا

این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت‌های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به‌ای و نقش‌های تتا می‌پردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه‌های موجود در برنامۀ کمینه‌گرا تحلیل می‌شود. تمامی‌حالت‌های ساختاری در رابطۀ هسته مشخّص‌گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی می‌شود. برخلاف فرضیه‌های کمینه‌گرا، بازبینی حالت مفعول رایی توسّط عنصر «را» صورت می‌گیرد؛ اگر بروز واجی داشته باشد. در بازبینی سایر حالت‌های مفعولی، همزمان با بازبینی حالت ساختاری، نقش تتای گروه‌های حرف تعریف نیز بازبینی می‌شوند، به طوری‌که مشخّصۀ بازبینی‌کننده با نقش تتای حرف اضافه ارتباط دارد. همچنین نمی‌توان رابطۀ معناداری میان همۀ حالات دستوری و نقش‌های تتای گروه‌های اسمی قائل شد، بنابراین نمی‌توان افعال را به دسته‌بندی‌های مشخّصی تقسیم کرد.

Checking Mechanism in Modern Persian: A Minimalist Analysis of Case and Theta Marking

This study reviews and analyzes checking system in modern Persian according to Case and Theta features in Minimalist approach. In this study which is done by analyticaldescriptive methods, the way structural cases such as Nominative, Accusative, Dative, Ablative, and Oblique are checked and theta roles are checked in structures that have complex predicates are considered. All structural cases of nominals are checked through specHead relation and theta roles are checked under merge. What is important to notice is that “Ra:” plays a significant role in checking accusative case and theta role of the object; if it is morphologically apparent. The other point is that in checking non accusative cases, there is a close relation between theta roles as features and checking system. On the other hand there is no meaningful relation among structural case and theta roles in nominals and we cannot subdivide complex predicates according to this criterion.