طراحی الگوی نقش رهبری آموزشی در هدایت‌پذیری دانش‌آموزان با تاکید بر قرآن کریم: سبک رهبری هادی

هدف: پژوهش حاضر، با هدف طراحی الگوی نقش رهبری آموزشی در هدایت‌پذیری دانش‌آموزان، در پی ترسیم فرایند هدایت‌پذیری دانش‌آموزان و دست‌یابی به راهبردهایی برای ایجاد آن فرایند در مدرسه بوده است.روش: روش پژوهش، روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد اشتراوس و کوربین است که در آن از آیات قرآن کریم به‌عنوان مبنا و از تجربه تجربه‌گران تربیتی استفاده شده است. روش نمونه‌گیری این پژوهش، نظری، هدف‌مند و در دسترس و نمونه پژوهشی آن، در مرحله اول آیات شریفه مرتبط با سیره دو پیامبر اولوالعزم حضرت نوح (ع) (114 آیه) و حضرت ابراهیم (ع) (30 آیه) و آیات شریفه مرتبط با هدایت‌پذیری (78 آیه) و در مرحله دوم شانزده نفر از فعالان تربیتی است.یافته‌ها: در این پژوهش، در گام نخست، عوامل و موانع هدایت‌پذیری از آیات قرآن کریم استخراج شد که نتیجه آن، دست‌یابی به 19 عامل بیرونی و درونی برای هدایت‌پذیری ازجمله انسان‌های الهی، خردمندی، تنبّه‌طلبی، کنش صبورانه شکرپایه و...؛ و 40 مانع بیرونی و درونی هدایت‌پذیری از جمله محیط ناهم‌گون، جهل متعصبانه، شک معاندانه، کنش ظالمانه و... است. در این بخش عوامل و موانع درونی هدایت‌پذیری در سه دسته بینشی، گرایشی و کنشی سامان‌دهی شده‌اند. در گام دوم پژوهش نیز، با بهره‌گیری از یافته‌های گام نخست و مصاحبه با تجربه‌گران تربیتی، پدیده محوری، راهبردهای رهبری آموزشی برای هدایت‌پذیری دانش‌آموزان و هم‌چنین عوامل و شرایط زمینه‌ای تاثیرگذار بر هدایت‌پذیری متربیان، به‌دست آمد که نتیجه آن، تعیین «سبک رهبری هادی» به‌عنوان پدیده محوری؛ ارائه 23 راهبرد عام – در سه محور راهبردهای تربیتی هادی، راهبردهای مدیریتی هادی و راهبردهای محیطی هادی – و 11 راهبرد خاص – همانند ذائقه‌سازی دینی، عقل‌پروری علم‌پایه و عزم‌محور و – در زمینه هدایت‌پذیری و ترسیم شرایط زمینه‌ای در سه بخش نهادهای رسمی، نیمه‌رسمی و غیررسمی بوده است.نتیجه‌گیری: بنابر یافته‌های پژوهش، می‌توان گفت، رهبری آموزشی با به‌کارگیری سبک رهبری هادی و اجرای راهبردهای هدایت‌پذیری، زمینه‌ساز ایجاد مولفه‌های هدایت‌پذیری در دانش‌آموزان خواهد بود.

modeling the role of educational leadership in the guidance-ability of students with underscoring the holy quran: hadi leadership style

objective: the present study, with the aim of designing the role model of educational leadership in the guidance-ability of students, has sought to outline the process of guiding students and find strategies to create that process in school.method: the method of this research is the grounded theory (strauss & corbin); its study population, the verses of the holy quran and the educational activists; its sampling method is theoretical, purposive and convenience sampling; and its research sample, sixteen people of educational activists, were the verses related to the conduct (prophetic biography) of prophet noah (114 ayah) and the conduct of prophet ibrahim (30 ayah) and the honorable verses related to guidance-ability (78 ayah).results: in this research, in the first step, the factors and obstacles of guidance-ability were extracted from the holy quran, which resulted in obtaining 19 factors and 40 obstacles for guidance-ability, which are divided into two sections: external factors and obstacles and internal factors and obstacles, and the second part was organized into three categories: insight factors, tendency factors and active factors in the second step of the research, by using the holy quran and interviews with educational activists, the core category, educational leadership strategies for enhance student’s capacity to accept guidance and context conditions was obtained, the result of which was the determination of the guide (hadi) leadership style as a core category, presenting 23 general strategies - in the three axes of hadi’s educational strategies, hadi’s management strategies and hadi’s environmental strategies - and 11 specific strategies; and drawing background conditions in three sectors of formal, semi-formal and informal institutions.conclusions: according to the findings of the research, it can be said that educational leadership by using the “hadi leadership style” and implementing guidance-ability strategies will be the foundation for the creation of guidance-ability in students.