تحلیل محتوای کتاب‌های پیام‌های آسمانی و دین و زندگی دوره متوسطه بر اساس مولفه‌های هوش اخلاقی میشل بوربا: مدل آنتروپی شانون

هدف: هدف پژوهش، تحلیل محتوای کتاب‌های پیام‌های آسمانی دوره اول و دین و زندگی دوره دوم متوسطه بر اساس مولفه‌های هوش اخلاقی میشل بوربا بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با به‌کارگیری روش «آنتروپی شانون» بود. جامعه آماری، شامل 9 کتاب درسی پیام‌های آسمانی و دین و زندگی دوره متوسطه چاپ 1402 بود که به روش نمونه‌گیری سرشماری، علاوه بر متن دروس، تصاویر، جملات، شعر‌ها، داستان‌ها و آیات نیز تحلیل شد. واحد تجزیه و تحلیل متون نوشتاری، جمله بود و برای بررسی تصاویر از تحلیل مضمون استفاده شد. ابزار پژوهش، فرم وارسی مولفه‌های هفت‌گانه هوش اخلاقی نظریه بوربا بود. روایی پژوهش بر اساس دیدگاه اساتید و صاحبنظران دانشگاهی بدست آمد و و پایایی آن از طریق ضریب پایایی پی اسکات 0.73 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار excel، از جدول توزیع فراوانی، درصد و ضریب اهمیت استفاده شد.یافته‌ها: در کتاب‌های مورد بررسی، مولفه خویشتن‌داری (0.216=wj)، از بیشترین ضریب اهمیت برخوردار است و در مراتب بعدی به ترتیب مولفه‌های: انصاف (0.188=wj)، بردباری (0.176=wj)، همدلی (0.164=wj)، احترام (0.122=wj)، وجدان (0.106=wj) و مهربانی (0.025=wj) قرار دارند. بیشترین ضریب اهمیت مولفه‌ها در کتاب پیام‌های آسمانی هفتم و دین و زندگی دهم (0.170=wj) است و در مراتب بعدی به ترتیب کتاب‌های: دین و زندگی دوازدهم (0.167wj=)، پیام‌های آسمانی نهم (0.165=wj)، دین و زندگی یازدهم (0.164=wj) و کمترین ضریب اهمیت نیز در کتاب پیام‌های آسمانی هشتم (0.162=wj) است. نتیجه‌گیری: در مجموع مولفه‌های هوش اخلاقی در مقایسه با یکدیگر توزیع متوازنی ندارند و کتاب‌های مورد بررسی در پایه‌های مختلف نیز به‌صورت نامتوازنی به مولفه‌ها پرداخته‌اند.

the content analysis of the textbooks payamhay-e-asemani (heavenly messages) and din va zendegi (religion and life) of secondary high school based on the components of michael burba’s theory of moral intelligence: the shannon’s entropy method

objective: this study aimed to analyze the textbooks of heavenly messages and religion and life in the secondary high school based on the components the michel burba’s theory of moral intelligence.method: the study was descriptive and content analysis type using ‘shannon’s entropy’ method. the statistical population included 9 textbooks of heavenly messages and religion and life of secondary high school, published in 2023, which were analyzed using the census sampling method. in addition, the text of the lessons, pictures, sentences, poems, stories and verses were analyzed. the unit of analysis of written texts was sentences, and thematic analysis was used to examine the images. the tool of study was the verification form of the seven components of burba’s theory of moral intelligence. the validity of the study was obtained based on the university professors’ and experts’ views, and its reliability was obtained through the scott’s reliability coefficient, pi, equaled with 0.73. data analysis was carried out using excel software, and frequency distribution table, percentage, and importance coefficient were utilized.findings: in the reviewed textbooks, the component of self-discipline (wj=0.216) had the highest importance coefficient, and followed by the components: fairness (wj=0.188), patience (wj=0.176), and empathy (wj=0.164), respect (wj=0.122), conscience (wj=0.106), and kindness (wj=025), respectively. the highest importance coefficient for the components was (wj=0.170) in the textbooks the heavenly messages of grade 7 and religion and life in grade 10, and followed by, the religion and life in grade 12, (wj=167), the heavenly messages in grade 9, (wj=0.165), the religion and life in grade 11, (wj=0.164), had importance coefficient, and the lowest importance coefficient, (wj=0.162), was the in the textbook the heavenly messages in grade 8. conclusion: in general, the components of moral intelligence do not have a balanced distribution when they are compared to each other, and the textbooks reviewed in different grades in secondary high school have also addressed these components in an imbalanced way.