مقایسه ابعاد و مولفه‌های حقوق کودک در پیمان نامه جهانی با اسناد بالا دستی نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های حقوق کودک در پیمان نامه جهانی و مقایسه با اسناد بالادستی نظام آموزشی ایران انجام یافته است. روش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی، از نوع تحلیل محتوا و روش تحقیق نیز تحلیل اسنادی بود. جامعه آماری پژوهش اسناد بالادستی نظام آموزشی ایران بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و سند چشم انداز، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات بررسی مشاهده‌ای و مطالعات اسناد بالادستی و ابزار تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز تحلیل محتوای اسناد سه گانه مذکور و مقایسه آن با مولفه‌ها و بندهای کنوانسیون جهانی حقوق کودک بود.یافته ها: یافته تحقیق معرف 6 دسته حقوق (تربیتی، مدنی/ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی) گردید. یافته‌ها نشان دادند که تعارض و بی‌سازمانی در تعریف کودک و کودکان به لحاظ حقوقی در ایران، عدم وجود نهاد ملی مشخص برای تجویز و سیاستگذاری در این زمینه، دوگانگی سیتم افکار دستگاه‌های متولی برنامه‌های حمایت از کودکان، شکاف بین تعاریف نهادهای مختلف از جمله نهاد دین، قانون و حقوق در خصوص کودک و حقوق او، شکاف بین نظریه و عمل در برنامه‌های آموزشی در خصوص حقوق کودک، منجر به ایجاد موانعی در بهبود وضعیت حقوق کودکان در ایران شده است. نتیجه گیری: براین اساس لزوم بازنگری در تعریف کودک و سیاستگذاری دقیق مبتنی بر مولفه‌های حقوق کودک، هماهنگی میان نهادهای قانونی در خصوص رعایت دقیق مفاد حقوقی در برنامه‌های عملیاتی بسیار ضروری است.

comparing dimensions and components on the rights of the child in the international convention and in the upstream documents of the educational system islamic republic of iran

objective: this study was conducted to identify the components of rights of the child in the international convention and to compare it to the upstream documents of the educational system of iran. method: the approach of the study was qualitative content analysis and the research method is documentary analysis. the research population of this study was the upstream documents of the educational system of iran, (document on the fundamental transformation of the education system in iran, the national curriculum document of the islamic republic of iran, and  the vision document of the islamic republic of iran for the dawn of the solar calendar year 1404), which was selected as a research sample through a purposive sampling. the data collection tool was observational review and the study of upstream documents. the method of data analysis is the analysis of the content of the above-mentioned three documents and its comparison with the components and clauses of the international convention on the rights of the child. findings: this research represented 6 categories of rights (educational, civil/political, social, cultural, economic and health). the results show that the conflict and disorganization in the legal definition of child and children in iran, the lack of a specific national institution to prescribe and make policies in this field, the duality of the system of thoughts of the institutions in charge of child protection programs, the gap between the definitions of different institutions, including the institution of religion, law and rights relating to children and their rights, the gap between theory and practice in educational programs regarding children’s rights, has led to the obstacles in the improvement of children’s rights in iran.conclusion: therefore, reviewing the definition of a child, making a detailed policy based on the components of children’s rights, coordinating legal institutions regarding the strict observance of legal provisions in operational plans is very necessary.keywords: child، rights of the child in the international convention, the upstream documents of the educational system of iran.