تحلیل محتوای کتاب‌های درسی به لحاظ میزان توجه به ابعاد زیبایی‌شناسی با تاکید بر زیبایی‌های قرآنی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدائی به لحاظ میزان توجه به ابعاد و مولفه‌های زیبایی‌شناسی با تاکید بر زیبایی‌های قرآنی انجام یافته است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی، ازلحاظ رویکرد پژوهش جزء تحقیقات کمی و از لحاظ روش گردآوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش محتوای کتب هدیه‌های آسمانی دوره ابتدایی درسال تحصیلی 13991400 و نمونه آماری پژوهش برابر جامعه و شامل کتب هدیه‌های آسمانی دوره ابتدایی بود. ابزار گرداوری داده ها، چک لیست محقق ساخته مولفه های زیبایی شناسی بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد در زیبایی های مادی، زیبایی طبیعت 17 مورد، زیبایی جانداران 14 مورد، زیبایی آسمان 6 مورد، زیبایی انسان و مصنوعات هنری بشر 2 مورد و در زیبایی های معنوی، زیبایی ایمان 38 مورد، زیبایی علم 17 مورد، زیبایی عفو و اغماض 11 مورد، زیبایی نیت زیبا 10 مورد، زیبایی صبرو استقامت 4 مورد، و زیبایی عقل 0 مورد وجود داشت. نتایج آنتروپی شانون نیز نشان داد که ضریب اهمیت (wj) برای زیبایی انسان، 271.؛ زیبایی آسمان 142.؛ زیبایی جانداران 189.؛ زیبایی طبیعت 125.؛ زیبایی رنگ‌ها 0 و زیبایی مصنوعات هنری بشر 271. می‌باشد. همچنین ضریب اهمیت (wj) برای زیبایی صبرو استقامت، 331.؛ زیبایی عقل 0؛ زیبایی علم 182.؛ زیبایی نیت زیبا 294.؛ زیبایی عفو اغماض 074. و زیبایی ایمان 115. می‌باشد. همچنین بیشترین استفاده از زیبایی های بلاغی قرآنی مربوط به استفهام با فراوانی 26 مورد می باشد. نتایج: بنابراین می توان نتیجه گرفت که در کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدای به تمامی ابعاد زیبایی مادی، معنوی و بلاغی به طور یکسان توجه نشده است.

The Content Analysis of the School Textbooks from the Viewpoint of the Aesthetic Dimensions with an Emphasis on the Qur’anic Beauties

Objective: the present study aims at analyzing the content of school textbooks from the viewpoint of aesthetic dimensions and parameters with an emphasis on the Qur rsquo;anic beauties.Method: the present study is of practical type with a quantitative approach. Its method for gathering and analysis of data is of content analysis type. The statistical society of the study was the content of the textbook of the lsquo;Heavenly Gifts rsquo; in primary schools in 13991400 SH school year. The statistical sample of the study consisted of the textbooks entitled the lsquo;Heavenly Gifts rsquo; in the primary school. The tool for gathering data was the researchermade checklist for the parameters of aestheticism. For analyzing data, we used descriptive statistics and Shanon rsquo;s entropy.Findings: the findings showed that in the group of material beauties, 17 cases were for beauty of nature, 14 cases for beauty of animals, 6 cases for beauty of the sky, and 2 cases for the beauty of human and human artifacts. In the group of spiritual beauties, 38 cases were for beauty of the faith, 17 cases for beauty of knowledge, 11 cases for beauty of forgiveness and forbearance, 10 cases for beauty of one rsquo;s intention, 4 cases for beauty of patience and endurance, and no case for beauty of wisdom. The results of Shanon rsquo;s entropy showed that weighting coefficient (Wj) was 271for human rsquo;s beauty, 142 for beauty of the sky, 189 for animals rsquo; beauty, 125 for nature rsquo;s beauty, zero for beauty of colors, and 271 for beauty of humans rsquo; artifacts. Similarly, the Wj was 331 for patience and endurance, zero for beauty of wisdom, 182 for beauty of knowledge, 294 for beauty of intention, 0.074 for beauty of forgiveness and forbearance, and 115 for beauty of the faith. Besides, the highest use of rhetorical beauty in the Qur rsquo;an was for question with 26 cases of frequency.Conclusion: we can conclude that in the textbooks entitled the lsquo;Heavenly Gifts rsquo; in primary schools, not all dimensions of material, spiritual, and rhetorical beauties have been paid attention to equally.