واکاوی مولفه‌های شادی در اسلام و اعتباریابی آن با هدف ایجاد و گسترش مدارس شاد

مطالعه حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های شادی در اسلام و اعتباریابی آن به منظور گسترش شادی در مدارس با استفاده از رویکرد ترکیبی پژوهش به انجام رسید. در مرحله کیفی پژوهش از روش تحلیل مضمون و در مرحله کمی از روش پیمایش استفاده گردید. در مرحله کیفی منابع و متون اسلامی و در مرحله کمی مدیران مدارس مقطع ابتدایی کشور به عنوان جامعه آماری پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. شیوه نمونه ‌گیری در مرحله کیفی پژوهش هدفمند و در مرحله کمی نمونه‌گیری تصادفی است. داده‌های پژوهش در مرحله کیفی از طریق تکنیک تحلیل متن و با توجه به فرایند تحلیل داده در روش تحلیل مضمون (کدکذاری، استخراج مضامین و ترسیم شبکه مضامین) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در مرحله کمی به منظور اعتباریابی ابزار سنجش از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. به منظور اعتباریابی داده‌ها در مرحله کیفی پژوهش از دو روش توصیف غنی و ثبت سوابق ممیزی و کدگذاران مستقل و در مرحله کمی از روش اعتبار محتوا (صوری و نسبت روایی محتوا) و اعتبار سازه استفاده گردید. یافته‌ های پژوهش در مرحله کیفی نشان دهنده این است مفهوم شادی در اسلام در قالب سه مضمون فراگیر بینش معطوف به شادی (بینش الهی، متافیزیکی و مادی)، زیست معطوف به شادی (زیست مادی و معنوی) و کنش‌ های معطوف به شادی (کنش های مناسکی، عاطفی و اجتماعی) سازمان دهی گردیدند. یافته‌های مرحله کمی پژوهش بیانگر این است که شاخص ‌های اعتبار همگرا و ممیز دلالت بر اعتبار ابزار سنجش مولفه‌ های مدرسه شاد اسلامی داشتند.

Analysis of happiness components in Islam and its validation to create and develop happy schools

The purpose of this study was to identify the components of happiness in Islam and to validate it in order to promote happiness in schools using a mixed research approach. In the qualitative stage of the research, the thematic analysis method was used, and in the quantitative stage the survey method was used. The statistical population of the study consisted of Islamic sources and texts in the qualitative stage, and the elementary school principals of Iran in the quantitative stage. The sampling method was purposive in the qualitative stage of the research, and random sampling in the quantitative stage. The research data were analyzed in qualitative stage through text analysis technique and according to the data analysis process in thematic analysis method (coding, theme extraction and drawing thematic network); and in the quantitative stage, the confirmatory factor analysis approach was used to validate the measurement tool. In order to validate the data at the qualitative stage of the study, two methods of rich description and providing audit records and independent coders were used. Content validity (face and content validity ratio) and construct validity were used in the quantitative stage. The findings of the qualitative stage of the study indicated that the concept of happiness in Islam was divided into three global themes: happinessoriented insights (divine, metaphysical and material insights), happinessoriented life (spiritual and physical life), and happinessoriented actions (ritual, emotional, and social actions). The findings of the quantitative stage of the research indicated that convergent and divergent validity indices proved the validity of the tools for measuring components of a happy Islamic school.