ارائه الگوی نظری تربیت عقلانی جهت نظام آموزش و پرورش رسمی و عمومی براساس مبانی معرفت‌شناختی قرآن‌کریم

هدف از انجام این تحقیق، ارائه الگوی نظری تربیت عقلانی برای نظام آموزش و پرورش رسمی کشور بر مبنای بایسته های معرفت شناختی قرآن کریم است. روش پژوهش برای دستیابی به هدف اول، تحلیل مفهومی و برای دستیابی به هدف دوم روش استنتاجی از نوع قیاس عملی است. جامعه تحلیلی تحقیق شامل کلیه آیات قرآن کریم به همراه تفاسیرشان، پایگاه های اطلاعاتی مرتبط با موضوع تحقیق بوده که ابتدا شناسایی و سپس به صورت هدفمند به طور عمیق و مستمر مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که براساس بنیان های معرفت شناختی قرآن کریم: امکان کسب معرفت برای انسان وجود دارد؛ منابع معرفت شامل: طبیعت، عقل، دل، تاریخ، وحی و فطرت است؛ انواع معرفت مشتمل بر علوم دنیوی، اخروی؛ کسبی، لدنّی، میزبان، مهمان، حسی، عقلی، شهودی، وحیانی و الهامی است. مناط صدق معرفت مطابقت با واقع است. لذا؛ با نظر به بنیان های معرفت شناختی فوق، الگوی نظری تربیت عقلانی در قالب اهداف، اصول و روش های تربیتی قابل استخراج است. برخی از اهداف واسطی این الگو عبارتند از: توجه همزمان به بُعد عقلی و عاطفی، پرورش تفکر، تدبر، تعقل، تفقه در یادگیرندگان. برخی از اصول این الگو عبارتند از: اصل مراتبی بودن معرفت، تلازم معرفت و تقوا، حفظ منزلت عالم، و برخی از روش های این الگو عبارتند از: تبعیت از اَحسن، آینده نگری، پرسش گری، طلب علم. متناظر با الگوی بیان شده راه کارهایی نیز به منظور بهبود نظام آموزش و پرورش رسمی کشور ارائه گردیده است.

Presentation of a Theoretical Model of Intellectual Education for the Formal and Public Education System Based on the Epistemological Foundations of the Holy Qur’an

The purpose of this research was to formulate a theoretical model of intellectual education for the formal and public education system of the I.R. Iran based on the epistemological foundations of the Holy Qur'an. The research method was conceptual analysis as well as inference method (practical analogy). The statistical population of the study comprised all Quranic verses along with their interpretations, and databases related to the research topic which were first identified and then studied purposefully and profoundly. The results revealed that based on the epistemological foundations of the Holy Qur rsquo;an; 1. There is a possibility of gaining knowledge for human beings; 2. Sources of knowledge (ma'rifa) include: nature, wisdom, heart, history, revelation, and nature (human fitrah); 3.The forms of knowledge include the worldly knowledge, otherworldly knowledge, acquired knowledge (elme kasbi), divine knowledge, host and guest knowledge, sensory knowledge, intellectual knowledge, intuitive knowledge, revelation, and inspiration; 4.The basis of the truth of knowledge is its accordance with reality. Therefore, according to the mentioned epistemological foundations, the theoretical model of the intellectual education can be extracted in the form of educational goals, principles, and methods. Some of the intermediate goals of this model are: paying simultaneous attention to the intellectual and emotional dimensions of human character, training of thoughts, thinking, intellection, and recognition in learners. Some of the principles are the principle of the hierarchy of knowledge, concomitance of knowledge and piety, and the maintenance of the dignity of the leaned, and some of the methods are adherence to the best, being forwardlooking and having an inquiring mind, as well as seeking science. According to the model, some strategies have been presented to improve the formal education system of the country