دلایل تداوم جنگ و ناکامی صلح پس از فتح خرمشهر در سال 1361

تنش میان رژیم بعث عراق و  کشور ایران بر سر مرزهای غربی و نیز وقوع انقلاب اسلامی، موجب شد تا وضعیت جدیدی در منطقه پدید آید که در نهایت، به جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران منجر شد. اگر چه جنگ می توانست به جداسازی بخش هایی از سرزمین ایران منجر شود؛ اما، با مقاومت مردم و نیروهای نظامی، ارتش کشور متجاوز به عقب رانده شد و قسمت اعظم سرزمین های اشغالی همچون خرمشهر در خرداد 1361 آزاد شد. پس از آزادسازی خرمشهر، رویکردهای متفاوتی در توقف یا تداوم جنگ شکل گرفت و این ابهام مطرح شد که چرا با وجود اقدامات میانجیگرایانه برای صلح، جنگ پایان نیافت؟ هدف این پژوهش، پاسخ به چرایی تداوم جنگ تحمیلی است که نقش و اهمیت بسیاری در روشن‌ساختن ابهامات و تاریخ‌نگاری جنگ دارد. روش نظری پژوهش براساس نظریه بازیهای «برد باخت» اچ. اف کالاهان است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دلایل ادامۀ جنگ از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیک قابل بررسی بوده است و علل ناکامی تلاشهای صلح‌آمیز، عدم تحقق خواسته های طرفین و بویژه ایران در جنگ تحمیلی بود. شیوه جمع آوری داده‌ها نیز بر اسناد منتشر نشده و مصاحبه مبتنی است.

Reasons for the Continuation of War and Failure of Peace after the Khorramshahr Liberation in 1982

Tensions between Iran and Iraq over the western borders, as well as the victory of the Islamic Revolution, resulted in the outbreak of a new situation in the region, which eventually led to imposed war of iraqi Ba’athist regime against iran. Although the war could have caused the secession of some regions of Iranian territory, resistance by Iranian people and military against the invaders pushed them back and most of the occupied territories, such as Khorramshahr, were liberated in June 1982. After the liberation of Khorramshahr, different approaches formed relating whether to continue the war or not, and the doubt arose as to why the war should not end despite mediation efforts for peace. This research is aimed at investigating why the imposed war continued. The results of this investigation can play a significant role in clarifying the ambiguities in the historiography of the war. Theoretical basis of this research is on the theory of &winlose& games of H. F. Kalahan. The findings show that the reasons for the continuation of the war rooted in various political, economic, military and geopolitical dimensions. The failure of peace efforts was due to nonactualization of the demands of the two countries, especially of Iran. Data collection is based on unpublished documents and interviews are referred for data collection.