دیدگاه منتخبی از پیشگامان هنر محیطی ایران نسبت به مفهوم منظر

در دهه‌های اخیر، انتخاب محیط به‌عنوان بستر و زمینه کار هنری، نوعی بازگشت به روش انسان اولیه برای آفرینش اثر و ارتباط دیرین انسان با طبیعت بوده‌است و در کنار آن مفاهیم فلسفی و پس‌ازآن اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و رویکردهای زیست‌محیطی نیز در آثار هنر محیطی پدیدار شدند. هر یک از این رویکردها منظر و طبیعت را از دیدگاه‌های گوناگونی موردتوجه قرار داده و سعی در شکل دادن به اثر هنری در راستای نگرش خود داشته‌اند.پژوهش حاضر باهدف بررسی دیدگاه هنرمندان ایرانی فعال در حوزه هنر محیطی به منظر در خلق آثار هنری آنان و کشف رویکردهای بیانی آنان انجام‌گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی است و از طریق مطالعه کتابخانه‌ای و میدانی به‌صورت مصاحبه با هنرمندان سعی شده تا نگرش‌های آن‌ها نسبت به هنر محیطی با اتکا به نظریه دونالد مینیگ در مورد منظر موردبررسی قرار گیرد.نتایج بررسی حاضر در مورد نه نفر از هنرمندان پیشگام هنر محیطی در ایران نشان می‌دهد که در دیدگاه آن‌ها نگرش به منظر به‌مثابه سیستم، مکان و تاریخ نسبت به دیگر دیدگاه‌ها حضور بیشتری دارد و آن‌ها از طریق نشان دادن رابطه انسان و محیط، تاثیر تاریخی انسان بر آن، قطع رابطه انسان با محیط و همچنین نشانه‌گذاری انسانی بر محیط، درصدد مکانیت بخشیدن و همچنین یافتن ارتباط میان محیط و انسان در بستر تاریخی بوده‌اند و ازنظر آن‌ها رویکردهای اجتماعی و اساطیری بیشتر از نگرش‌های زیست‌محیطی در ارتباط با محیط اهمیت یافته است.