زیبایی شناسی نقوش گچ بری مسجد فریومد

مسجد تاریخی فریومد یکی از مساجد مهم ایرانی اسلامی، مربوط به دوران سلجوقی خوارزمشاهی است؛ از نظر تاریخی هنری و غنی‌بودن تزئینات گچ‌بری جزو آثار مطرح و مهم در این زمینه محسوب می‌شود. این مسجد، در روستایی به همین نام، در استان سمنان و نزدیکی شهر شاهرود قرار دارد. وجود تزیینات گچ‌بری غنی و کم‌نظیر در محراب، ایوان و دیواره های صحن، از ویژگی مهم این مسجد است. لذا باید دانسته شود که ویژگی‌های زیبایی شناختی انواع نقوش به کار رفته در این مسجد، چگونه است. البته درباره این مسجد، بیش‌تر پژوهش‌هایی که تاکنون صورت گرفته‌اند، با رویکرد معماری بوده است؛ اما در زمینه‌ تزئینات و نقوش گچ‌بری آن، با کمبود مطالعات و منابع لازم، مواجه می‌شویم. لذا انتخاب این موضوع در راستای برطرف کردن آن کمبودها، شناخت بیش‌تر و در صورت لزوم، کاربردی کردن آن‌ها، صورت گرفته است. حاصل این مطالعات منجر به شناخت، طبقه‌بندی و تحلیل زیبایی‌شناختی نقوش به‌ کار رفته در این بنا شده، و با کمک نرم‌افزار رایانه‌ای به نام وکتور تکمیل و ارائه گردیده است. مطالعات نیز حاکی است که فراوانی تنوع در این نقوش چنان است که، نیازمند بررسی‌های جداگانه و دقیق‌تری ‌باشد. تحقیق از نظر نوع، کاربردی محسوب می‌شود؛ با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی و با به‌کارگیری مطالعات کتابخانه‌ای– اسنادی، و هم چنین مطالعات میدانی، مطالب آن تهیه و تنظیم گردیده است.