بررسی رفتار جوانه‌زنی علف هرز سلمه‌تره (chenopodium album) در پاسخ به دما و تنش‌های شوری و غرقابی

شناخت الگوهای جوانه زنی و سبز شدن علف های هرز و شناخت عوامل موثر بر آن در برنامه های مدیریتی علف هرز سودمند می باشد. به منظور بررسی اثرات دما، طول دوره غرقاب و تنش شوری بر جوانه زنی و سبز شدن علف هرز سلمه تره آزمایش های جداگانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج آزمایش دما نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی با 87، 93 و 88 درصد به ترتیب در دامنه دمایی 15، 20 و 25 درجه سانتی گراد بود. بیشترین سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در دمای 20 درجه سانتی گراد به دست آمد. همچنین سطح مطلوب شاخص بنیه بذر با 29/796 در دمای 20 درجه سانتی گراد بود. نتایج مدل رگرسیونی طول دوره غرقاب نشان داد درصد جوانه زنی در تیمار شاهد و طول دوره غرقاب به مدت دو روز به ترتیب با 93 و 90 درصد دارای حداکثر مقدار بود ولی با افزایش طول دوره غرقاب تا مدت زمان های 8 و 10 روز غرقاب درصد جوانه زنی متوقف شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین موید آن است که با افزایش طول دوره غرقاب، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر کاهش معنی داری داشت. بررسی اثر تنش شوری نشان داد که بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه در تیمارهای شاهد و غلظت 50 میلی مولار مشاهده شد که با افزایش غلظت کلرید سدیم این مولفه ها روند نزولی داشت تا این که در محدوده 300 تا 400 میلی مولار صفات مورد بررسی متوقف شد. طول ریشه چه و ساقه چه نیز به ترتیب از 51/10 و 23/9 سانتی متر در تیمار شاهد به 57/3 و 47/2 سانتی متر در غلظت 250 میلی مولار کلرید سدیم کاهش یافت. نتایج اثر شوری نشان داد که حداکثر شاخص بنیه بذر با 84/851 در تیمار شاهد مشاهده شد که با افزایش غلظت نمک به بالاتر از 250 میلی مولار این شاخص متوقف شد. در نهایت نتایج نشان داد که دمای 20 درجه سانتی گراد، دمای مناسب جوانه زنی سلمه تره بوده و وجود تنش های شوری و غرقاب می تواند باعث کاهش شاخص های رشدی این علف هرز در مراحل جوانه زنی و گیاهچه ای شود.

An Investigation into Germination Patterns of Common Lambsquarters (Chenopodium album) in Reaction to Temperature, Salinity and Waterlogging Stress

Gaining insights into the germination and emergence patterns of weeds as well as the factors which have an impact on these patterns is beneficial for weeds management programs. In order to investigate the effect of temperature, waterlogging and salinity on germination and emergence of common lambsquarters, three separate experiments were conducted, adopting a completely randomized design with four replications. The results of the temperature experiment showed that the highest germination percentages, which were 87, 93 and 88%, were obtained in temperature range of 15, 20 and 25 deg;C, respectively. Maximum values of germination rate, radicle length, plumule length, and seedling dry weight were obtained at 20 deg;C. In addition, optimum seed vigor index of 796.29 was observed at 20 deg;C. The results of the Regression Model showed that germination percentage decreased with an increase in waterlogging duration and halted after 8 and 10 days of consecutive waterlogging. Mean comparisons revealed that radicle and plumule length, seedling dry weight and vigour index decreased significantly by increasing the period of waterlogging. Salinity adversely affected germination percentage, germination rate and seedling dry weight of common lambsquarters. These factors were at their highest amounts in the control and 50 mM NaCl treatments. A downward trend was observed in these factors as NaCl concentrations increased and finally the germination process stopped in concentrations ranging from 300 to 400 mM NaCl. Radicle and plumule length also decreased from 10.51 and 9.23 cm in the control treatment to 3.57 and 2.47 cm at 250 mM NaCl. Overall, the results revealed that the maximum seed vigor index of 851.84 was obtained in the control treatment and seed vigor halted when the salinity level increased to more than 250 mM NaCl. Finally, the results showed that optimum temperature for germination of common lamsquarters was 20 deg;C and the existence of salinity and waterlogging stress can decrease growth indices of this weed at germination and seedling stages.