مقایسه بذر حقیقی هیبرید سیب زمینی (Solanum Tuberosum L) با سه رقم متفاوت غده بذری و ریزغده در سه تاریخ کاشت تابستانه

سیب‌زمینی محصولی است که می‌تواند علاوه بر روش متداول تکثیر رویشی از طریق بذر حقیقی نیز تکثیر شود. تنها تعداد محدودی از آفات و بیماری‌ها که یکی از مهمترین عوامل خسارت‌زا در سیب‌زمینی محسوب می‌گردند، به وسیله بذر حقیقی انتقال می‌یابند. لذا به منظور بررسی پتانسیل بذر حقیقی سیب‌زمینی در مقایسه با غده‌ بذری و ریزغده، آزمایشی در تابستان 1391 به‌صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرودشت واقع در استان فارس اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل سه تاریخ کاشت، 20 تیر، 30 تیر و 9 مرداد و روش‌های تکثیری مختلف به‌عنوان عامل فرعی در 7 سطح شامل سه رقم غده بذری (سانته، اگریا و مارفونا)، سه رقم ریز‌غده از همان ارقام غده‌ بذری و بذر حقیقی هیبرید bss296 بود. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد غده، وزن غده‌های بازاری، تعداد غده‌های بازاری و توده زیستی معنی‌دار بود. اثر برهم‌کنش عامل‌ها بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده به جز عملکرد غده، تعداد غده بازاری و ماده خشک معنی‌دار بود. بیش‌ترین عملکرد در غده ‌بذری رقم سانته تاریخ کاشت 20 تیرماه معادل 52/36 تن در هکتار و کم‌ترین آن در ریز‌غده مارفونا با 07/19 تن در هکتار مشاهده شد. بهترین تیمار آزمایش جهت کشت تابستانه سیب‌زمینی در شهرستان مرودشت غده و ریزغده رقم سانته بود. هر چند، عملکرد غده بازاری بذر حقیقی در تاریخ کاشت دوم (30تیرماه) از غده بذری مارفونا در سطح پایین‌تری قرار گرفت ولی با سایر غده‌های بذری در یک سطح آماری قرار داشت و برتر از کلیه ریزغده‌ها بود. تمام نتایج حاکی از آن بود که بذر حقیقی از نظر عمده صفات اندازه‌گیری شده برتر از ریزغده‌هاست ولی در مقایسه با غده‌های بذری در تاریخ‌های مختلف کاشت، وضعیت‌های متفاوتی را نشان داد.

Comparison of Hybrid True Seed of Potato (Solanum tuberosum L.) with Three Different Varieties of Seed Tubers and Mini Tubers in Three Summer Planting Dates

In addition to common vegetative multiplication, potato crop can be reproduced by true potato seed (TPS). Only the limited number of pests and diseases, which are the most important causes of decrease in potato production, can be transmitted by true potato seed. Hence, to evaluate the potential of true potato seed in comparison to potato seed tuber and mini tuber, an experiment was conducted in Marvdasht at Fars Province during summer of 2012. Treatments were arranged in a split plot experiment using a randomized complete blocks design with three replications. The main factor consisted of three planting date including 10 July, 20 July, 30 July and subfactor was allocated to different multiplication methods in 7 levels composed of 3 seed tuber cultivar (Agria, Marfona, Santé), 3 mini tuber varieties, the same as seed tuber varieties, and BSS296 hybrid of true potato seed. The results showed that the effect of main factor (planting date) on yield of tuber, weight of marketable tuber, number of marketable tuber, and biomass was significant. The interaction effect between main and subfactors on all characteristics were significant except for yield of tuber, number of marketable tuber and dry matter traits. The highest yield of plant was achieved in Santé seed tuber (36.5 t/ha) in the first planting date (10 July) and the lowest one was observed in Marfona mini tuber (19.07 t/ha). The maximum biomass was measured in the first planting date of TPS (338.1 g/plant). The marketable tubers yield in second planting date of TPS was in lower level than Marfona seed tuber however, it was placed at the same statistical level with other seed tubers but it was better than all mini tubers. The results of this study suggested that TPS was better than mini tubers in mostly measured characteristics, but TPS in comparison to different seed tubers at three mentioned planting date indicated variable situations.