بهبود جوانه‌زنی گیاه دم‌گاوی (smirnovia iranica) از طریق کشت درون‌شیشه‌ای

مقدمه: گیاه دم‌گاوی از گونه‌های درختچه‌ای ارزشمند بومی و سازگار در ماسه زارهای مناطق مرکزی ایران است که علاوه بر ایفای نقش مهم در پوشش بیابانی به منظور حفاظت خاک، چرای دام و تولید علوفه، به عنوان گیاهی دارویی نیز حائز اهمیت است. از آن جایی که جوانه‌زنی بذر این گیاه به دلیل داشتن پوسته‌ای سخت به راحتی انجام نمی‌گیرد، لذا در این تحقیق برای اولین بار از روش کشت بافت و استقرار بذر در محیط کشت درون شیشه‌ای به منظور غلبه بر مشکلات جوانه‌زنی گیاه دم‌گاوی استفاده شده است.مواد و روش‌ها: بذرهای بدون خراش، بذرهای خراش داده شده و جنین بذر گیاه دم‌گاوی به عنوان ریزنمونه‌های مختلف، پس از تیمار گندزدایی سطحی در دو نوع محیط کشت (ms و ms به همراه مخلوطی از اسیدهای‌آمینه) و همچنین در دو نوع تیمار نوری (16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و دیگری 24 ساعت تاریکی مطلق)، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در شش تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در نهایت درصد جوانه‌زنی (10 روز پس از کشت بذر) و طول نوساقه رشد یافته (30 روز پس از جوانه زنی بذر) اندازه گیری شدند.یافته‌ها: نتایج به دست آمده مبین معنی‌دار بودن تاثیر تیمارهای مورد بررسی روی برخی صفات جوانه‌زنی درون شیشه‌ای بود. مشخص شد که کاشت جنین بذر در محیط کشت ms به همراه ترکیبی از اسید های‌آمینه در دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، بهترین تیمار از نظر درصد جوانه‌زنی بذرها (78.83%) و طول نوساقه جوانه زده (44.83 میلی متر) می‌باشد.نتیجه گیری: از روش کشت درون شیشه‌ای می‌توان جهت بهبود جوانه‌زنی و تولید پایه‌های بذری این گیاه استفاده نمود.

The Improvement of Cow Tail (Smirnovia iranica) Seed Germination through in vitro Culture

Extended AbstractIntroduction: Cow tail (Smirnovia iranica) is considered a valuable shrub species indigenous and adapted to the sandy lands of the Iranian central regions which besides playing an essential role in the desert cover for soil protection and of forage production, is considered important due to its great medicinal values. Considering the fact that seed germination of this plant does not easily occur due to its hard and solid seed coat, in this study, the in vitro tissue culture and seedling establishment is utilized for the first time in order to surmount the obstacles laid ahead of cow tail seed germination.Materials and Methods: Scratched seed, unscratched seed and seed embryo of cow tail as different explants were placed in two culture media (MS, MS with free amino acids complex) following surface sterilization, and were exposed to two photoperiod treatments (16 hours of light and 8 hours of darkness as well as absolute darkness) and were investigated in a factorial experiment based on completely randomized design with six replications. Finally, germination percentage (10 days after seed culturing) and shoot length (30 days after seed germination) were evaluated.Results: The results indicated that significance of the effect of investigated treatment conducted over some in vitro on germination characteristics. It was revealed that the cultivation of seed embryo in MS culture media along with free amino acids complex for 16 hours of light and 8 hours of darkness photo period can be considered as the best in vitro germination method, in terms of seed germination percentage (78.83%) and germinated shoot length (44.83 mm).Conclusion: In vitro culture can be used to improve germination and seeding production of this species.Highlights:The method for seed dormancy elimination of cow tail plant was introduced.The seed disinfection procedure for in vitro culture of cow tail plant was introduced.The components of in vitro culture medium for rapid and efficient seed germination of cow tail plant were introduced.