تاثیر پیش تیمار بذر و نوع بسترکشت بر خصوصیات جوانه‌زنی و کیفیت نشای تولیدی گوجه‌فرنگی (lycopersicon esculentum)

مقدمه: امروزه پیش تیمار بذر به طور گسترده، برای بهبود میزان جوانه‌زنی بذرها در تعداد زیادی از گونه‌های گیاهی استفاده می‌شود. در نتیجه پیش‌تیمار بذر، تغییرات مولکولی و بیوشیمیایی متعددی شامل افزایش ساخت درشت مولکول‌ها، فعالیت آنزیم‌ها و تشکیل متابولیت‌های مختلف رخ می‌دهد. فعالیت‌های آنزیمی و متابولیکی، ساخت پروتئین‌ها از جهت کمی و کیفی و فعالیت‌های تنفسی و تشکیل آدنوزین‌تری فسفات برای ساخت درشت مولکول‌ها، غشاها و مواد لازم برای دیواره سلولی در طول و بعد از آماده‌سازی بذر افزایش می‌یابد. هدف از این تحقیق بررسی اثر پیش تیمار بذر با برخی تیمارهای هورمونی و تغذیه‌ای بر بهبود خصوصیات جوانه‌زنی و همچنین تاثیر نوع بستر کشت بر کیفیت نشاء تولیدی گوجه‌فرنگی رقم کارون می‌باشد.مواد و روش‌ها: دو آزمایش جداگانه بصورت آزمایشگاهی و گلدانی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در آزمایش اول تیمار مورد استفاده شامل پیش تیمار بذر در 6 سطح (آب مقطر، 0.2 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک‌، 0.2 میلی‌مولار پوتریسین، 1.5 درصد اسید هیومیک‌، 0.03 درصد سولفات روی و 0.2 میلی‌مولار نیترات پتاسیم) و در آزمایش دوم تیمارهای مورد استفاده شامل نوع بستر کشت در 6 سطح (کوکوپیت، پرلایت، پیت‌ماس، 50% کوکوپیت+50% پرلایت 50% کوکوپیت+50% پیت‌ماس و 50% پرلایت+50% پیت‌ماس) بود.یافته‌ها: تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تاثیر سطوح مختلف پیش تیمار بذر بر درصد جوانه‌زنی بذر و طول ریشه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی بذر، به‌ترتیب پس از 6 روز کاشت در تیمار 0.2 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک‌ معادل 97.1 درصد، بدست آمد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی در تیمار پیت‌ماس معادل 1.7 گرم و کمترین وزن خشک اندام هوایی در تیمار پرلیت معادل 0.3 گرم بدست آمد. بیشترین میزان جذب عناصر معدنی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیوم) در بستر کشت پیت‌ماس مشاهده گردید. استفاده از پیت‌ماس در مقایسه با کوکوپیت منجر به افزایش طول گیاهچه معادل 31.3 درصد گردید.نتیجه گیری: استفاده از تیمار 0.2 میلی مولار اسید سالیسیلیک‌ و پوترسین و پس از آن اسید هیومیک‌ در مقایسه با سولفات روی و نیترات پتاسیم درصد جوانه‌زنی بذر را افزایش داد. همچنین با بکاربردن پیت‌ماس و استفاده از تیمارهای تلفیقی پیت ماس در مقایسه با کوکوپیت و پرلیت علاوه بر افزایش جذب عناصر مختلف، باعث افزایش وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه گردید.

The Effect of Seed Priming and Culture Medium Type on Germination Characteristics and Quality of Tomato Seedlings (Lycopersicon esculentum)

Extended AbstractIntroduction: Today, seed priming is widely used to improve seed germination in a wide range of plant species. As a result of seed pretreatment, several molecular and biochemical changes occur, including increased macromolecule synthesis, enzyme activity and formation of different metabolites. Enzymatic and metabolic activities, synthesis of proteins in quantitative and qualitative terms, and respiratory activities and, the formation of ATP for the synthesis of macromolecules, membranes, and materials required for the cell wall are increased during and after seed preparation. The aim of this study was to investigate the effect of seed priming using some hormonal and nutritional treatments as well as the type of culture medium on germination characteristics and quality of Karun tomato seedlings.Materials and Methods: Two separate experiments were performed in two laboratory and pot stages in a completely randomized design with three replications. In the first experiment, the treatment used included seed priming at six levels (distilled water, 0.2 mM salicylic acid, 0.2 mM putrescine, 1.5% humic acid, 0.03% zinc sulfate, and 0.2 mM potassium nitrate). In the second experiment, the treatments used included the culture media type at six levels (coco peat, perlite, peat moss, 50% cocopeat + 50% perlite, 50% coco peat + 50% peat moss and 50% perlite + 50% peatmoss). Results: Analysis of variance showed that the effect of different levels of seed priming on seed germination percentage and root length was significant. The highest germination percentage was obtained six days after cultivation in salicylic acid treatment and was equal to 97.1%. The highest shoot dry weight in peat moss treatment was 1.7 g and the lowest shoot dry weight in perlite treatment was 0.3 g. The use of peat moss treatment in comparison with coco peat increased seedling length by 31.3%.Conclusion: Application of 0.2 mM salicylic acid, putrescine and humic acid improved seed germination compared with zinc sulfate and potassium nitrate. Also, application of peat moss and combined peat moss treatments in comparison with coco peat and perlite, increased the dry weight of roots and shoots of the plant as well as increasing the absorption of various elements. Highlights:1 Germination percentage and rate of tomato var. Karun significantly increased by salicylic acid and putrescine application (Karun cultivar)2 Peat mass is the best culture medium for the commercial production of tomato seedlings var. Karun