تاثیر پیش تیمارهای بذری بر بهبود جوانه‌زنی بذر گون سفید (astragalus gossypinus)

مقدمه: گون سفید (astraglus gossypinus fisher.) از جمله گیاهان با ارزش مولد صمغ کتیرا می باشد که اهمیت زیادی در حفاظت خاک و اقتصاد کشور دارد. تکثیر این گیاه از طریق بذر صورت می گیرد؛ که بذرهای آن در شرایط طبیعی دارای خواب می باشند. بنابراین، شناخت عوامل موثر بر خواب و ایجاد شرایط بهینه برای جوانه زنی بذرهای این گیاه برای کشت، اصلاح و احیاء مراتع لازم می باشد، این مطالعه با هدف تعیین بهترین تیمار جهت شکستن خواب و بهبود صفات جوانه زنی بذر گون سفید تحت تاثیر تیمارهای مختلف شیمیایی و فیزیکی اجرا گردید.مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه بانک ژن غلات و حبوبات دانشگاه ایلام در سال 1396، اجرا شد. فاکتورها شامل خراش دهی شیمیایی در دو سطح (بدون خراشدهی و خراش دهی با استفاده از اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 10 دقیقه)، سرمادهی در سه سطح (بدون سرما، سرمادهی مرطوب در دمای چهار درجه سانتی گراد به مدت دو هفته و سرمادهی خشک در دمای 20 درجه سانتی گراد به مدت دو هفته)، پیش تیمار با محلول نیترات پتاسیم در دو سطح (صفر و محلول یک درصد نیترات پتاسیم) و با اسید جیبرلیک در دو سطح (صفر و 5 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک) بودند. شاخص های جوانه زنی مانند درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه و ریشه چه، شاخص بنیه بذر و وزن تر گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: ارزیابی اولیه شاخص های حیاتی بذر مانند جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه نشان داد که کاربرد همزمان تیمار خراش دهی بذر با اسید سولفوریک و سرمادهی مرطوب بیشترین تاثیر مثبت را بر شکست خواب بذر و افزایش درصد جوانه زنی بذر دارند. بیشترین سرعت جوانه زنی در تیمار سرمادهی مرطوب مشاهده شد که 32.19 درصد در مقایسه با تیمار بدون سرمادهی، بیشتر بود. خراش دهی با اسید سولفوریک متوسط زمان جوانه زنی بذر را در تیمار سرمادهی مرطوب کاهش داد. خراش دهی با اسید سولفوریک وزن تر گیاهچه را به میزان 55.25 درصد نسبت به تیمار بدون خراش دهی با اسید افزایش داد. پیش تیمار با نیترات پتاسیم موجب افزایش وزن تر گیاهچه گون سفید در شرایط بدون سرمادهی، سرمادهی مرطوب و خشک به ترتیب به میزان 52.66، 30.94 و 17.18 درصد شد. کاربرد نیترات پتاسیم باعث افزایش طول ریشه چه به میزان 7.60 درصد در مقایسه با تیمار بدون پرایم گردید. بیشترین طول ریشه چه (78.71 میلی متر) در تیمار خراش دهی با اسیدسولفوریک توام با سرمادهی مرطوب در دمای 4 درجه سانتی گراد به مدت دو هفته به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد حدود 30.77 درصد بیشتر بود. بیشترین طول گیاهچه (84.88 میلی متر) در تیمار خراش دهی با اسید سولفوریک، سرمادهی مرطوب و پیش تیمار با نیترات پتاسیم و اسید جیبرلیک به دست آمد. بیشترین شاخص بنیه بذر (61.85) در تیمار خراش دهی با اسید سولفوریک تحت تاثیر سرمادهی مرطوب و با پیش تیمار با اسید جیبرلیک و نتیرات پتاسیم مشاهده گردید.نتیجه گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت که بذر گون سفید دارای خواب از نوع فیزیکی و فیزیولوژیکی است و بهترین روش شکست خواب بذر و تحریک جوانه زنی آن تیمار سرمادهی مرطوب به مدت دو هفته و خراش دهی با اسید سولفوریک به مدت 10 دقیقه می باشد. جنبه های نوآوری:تعیین مناسب ترین روش های شکست خواب بذر گونه گون سفید به منظور افزایش درصد جوانه زنی بذرهامقایسه کارایی روش های متنوع شکست خواب بذرتاثیر ترکیبی خراش دهی با اسید سولفوریک، سرمادهی و پیش تیمار با اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم بر شاخص های جوانه زنی

The Effect of Seed Pre-treatments on Germination of Astragalus gossypinus Seed

DOR: 98.1000/23831251.1398.6.95.11.1.1578.41Extended AbstractIntroduction: White Astragalus (Astragalus gossypinus Fisherr.) is one of the valuable plants for producing gum, which is of critical importance in soil conservation and the economy of the country. This plant is propagated by seed; its seeds are in the natural state of dormancy. Therefore, recognizing the factors affecting dormancy and creating optimal conditions for seed germination of this plant is necessary for the cultivation and reclamation of rangelands. This study was conducted with the aim of finding the best treatment for breaking the dormancy and improving seed germination under various chemical and physical treatments.Materials and Methods: The experiment was carried out as a factorial based on a completely randomized design with four replications at the gene bank of cereal and legume Lab of Ilam University, 2017. The factors included two levels of scarification chemical (with and without sulfuric acid (H2SO4) for 10 minutes), three levels of stratification (control, moist chilling at +4 °C and dry chilling 20 °C), potassium nitrate in two levels (zero and 1% KNO3) and gibberellic acid in two levels (zero and 5 ppm GA3). Germination indices including germination percentage, germination rate, seedling and radicle length, seedling fresh weight and vigor index were measured.Results: Initial assessment of vital indices in seed such as germination and primary growth showed that the simultaneous application of scarification by sulfuric acid and moist chilling at +4 °C has the most impact on removing dormancy and increasing germination percentage. The highest germination rate was observed in moist chilling at +4 °C, which was 32.19 percent more than that of the control treatment. Scarification by sulfuric acid reduced the mean germination time in moist chilling at +4 °C. Scarification by sulfuric acid increased the fresh weight of the seedling by 55.25 percent, compared with the control. Pretreatments with potassium nitrate undre control conditions, moist chilling at +4 °C and dry chilling at 20 °C increased the fresh weight of seedlings, at 52.66, 30.94 and 17.18 percent, respectively. Application of potassium nitrate increased root length by about 60.7 percent, compared with control. The highest radicle length (78.71 mm) was obtained when the seed was treated with sulphuric acid with wet chilling at 4 ° C for two weeks, which was 30 percent higher than control. The highest seedling length (84.88 mm) was obtained in scarification with sulfuric acid, wet chilling, and potassium nitrate and gibberellic acid. The highest seed vigor index (61.85 %) was observed in the treatment of scarification with sulfuric acid under moist chilling, and pretreatments of gibberellic acid and potassium nitrate.Conclusions: In general, it can be concluded that seed dormancy of Astraglus gossypinus involves both physical and physiological dormancy. The best treatment for removing the dormancy of this species seems to be scarification with sulfuric acid for 10 minutes puls concentrated stratification in moist chilling at +4 °C for two weeks. Highlights:Determination of the optimal seed dormancy techniques of white Astragalus for the purpose of increasing seed germination percentage.Comparison of the efficiency of different dormancy breaking techniques.The combined effect of sulfuric acid, chilling and priming with gibberellic acid and potassium nitrate on germination indices.