شناسایی منشاء ذخایر رسی خشت‌های ایلامی چغازنبیل در راستای بهینه‌سازی خشت‌های مرمتی

شهر دورانتاش دارای سه حصار متحدالمرکز است که با دروازه‌های متعددی به یکدیگر راه داشته‌اند. این حصارها شهر را به 3 حوزه تقسیم کرده‌اند. در مرکز محدوده حصار درونی بنایی موسوم به زیگورات به صورت معبدی مطبق، بر پا شده است. مشخصاً در محوطه تاریخی چغازنبیل بیشترین حجم مصرف مصالح را خشت تشکیل داده است که عنصر اصلی در برپایی سازه‌های معماری به استثنای مخزن آب و مقابر زیرزمینی است. با آنکه سطح عمده خشت‌های تاریخی چغازنبیل با اندود کاهگل و یا دیواره‌های خشتی مرمتی، در مرمت‌های گذشته پوشیده شده است؛ اما بر اثر گذشت زمان و شسته شدن توسط آب باران آسیب دیده‌اند. در نتیجه آسیبدیدگی خشت‌ها قسمت‌های زیادی از بنا تخریب گردیده و بخش‌های وسیعتری در شرف نابودی قرار دارند که باید مرمت و حفاظت شوند.آنچه در این تحقیق به عنوان محور مطالعات مورد توجه قرار گرفته است شناسایی منشا ذخایر رسی مورد استفاده در خشت‌های تاریخی محوطه چغازنبیل است تا با حفظ اصالت و یکپارچگی در مواد و مصالح بنا از این ذخایر برای تهیه خشت خام به عنوان راهکار منطقی حفاظت، با هدف کاربرد مستقیم در امر مرمت، استفاده شود. در این راستا از خشت‌های اصلی نمونه‌برداری شد. نمونه‌های برداشت شده مورد آزمایش (xrd،xrf، دانه‌بندی، هیدرومتری و حدود آتربرگ) قرارگرفتند. در نهایت مشخص شد که ایلامیان برای ساخت خشت‌های تاریخی چغازنبیل هم از خاک‌های سازندی و هم آبرفتی استفاده نموده‌اند. 

provenance studies of the clay used in mudbricks from chogha- zanbil, elmite period, on optimization of mudbricks applied in conservation

climate change is like a package full of disasters that affect all aspects of human life. the consequences of climate change are divided into two parts; direct: climate hazards such as torrential rains, drought, cold and heat waves, and dust storms, which themselves have outcomes such as famine, malnutrition, physical and mental illnesses, homelessness, and mortality; indirect: long-term socio-economic losses, such as unemployment, forced migrations, population decline, regional insecurity, civil conflicts, war, and socio-political collapse. in climate change periods, we usually face behaviors and occurrences seemingly independent of the climate event’s consequences but mostly have an indirect link with it. research on the current climate change caused by global warming can be useful for archaeologists and historians in knowing the direct and indirect outcomes of this phenomenon and generalizing this information to the past. the consequences of climatic events in archaeological studies are often inferred from signs such as changes in the subsistence system, the abandonment of settlements in a region without evidence of violence, the regional population reduction, changes in the distribution pattern of settlements, etc. further, historical reports of floods, droughts, famines, outbreaks of epidemics, increases in rebellions, and civil wars can be adapted to periods of climate change. in this article, along with explanations regarding the details of the climate change package, related ancient and historical examples are presented. this research underlines the significance of using paleoclimate research in archaeological and historical studies. currently, the number and resolution of paleoclimate research conducted in iran are such that the holocene climate can be reconstructed with relatively high confidence. the most notable holocene climate changes include the 8.2 ka bp, 6.2 ka, 5.2 ka bp, 4.2 ka bp, and 3.2 ka bp events, the early medieval cooling (ca. ad 450-850), and the little ice age (ca. ad 1250-1870).the connection between paleoclimate research and archaeological and historical studies can help shed light on crucial issues such as what led to the dark and turbulent periods and the fall of ancient cultures and civilizations. climate fluctuations in the past posed serious challenges to ancient cultures and historical civilizations, constraining their political adaptability and diminishing social resilience, ultimately leading to grave repercussions for human societies