فناوری تولید سفال دوره نوسنگی به مس ‌سنگی (باکون میانه) در تپه رحمت آباد فارس بر اساس داده های سفال‌نگاری و شیمیایی

تپه‌ رحمت آباد، تپه‌ باستانی مهمی واقع در دشت کمین در شهرستان پاسارگاد، واقع در استان فارس است که به عنوان یک محوطه باستانی کلیدی با توالی فرهنگی از دوران پیش از تاریخ تا اسلامی شناخته می شود. 10 قطعه سفال از دوره نوسنگی و 5 قطعه سفال از دوره مس سنگی (اوایل باکون میانی) محوطه رحمت آباد با استفاده از روش های پتروگرافی، xrd و xrf به منظور مقایسه ترکیب شیمیایی و سیر تغییرات تکنولوژی سفالگری در دوره­های نوسنگی  و مس سنگی مورد بررسی قرار گرفتند. این تپه بر پایه تاریخ گذاری مطلق کربن 14 دارای قدمتی از اواسط هزاره هشتم ق.م است. پراکندگی و تغییرات ترکیب شیمیایی سفال‌ها در این مرحله بر اساس نمودار رانکین در سیستم sio2-al2o3-cao+mgo مورد مطالعه قرار گرفت و بر اساس آن تمرکز بر تنوع منشاء مواد مورد استفاده برای ساخت سفال، چگونگی ساخت سفال‌ها و شناخت و مقایسه‌ی تکنیک ساخت سفال از نوسنگی به مس‌سنگی در محوطه‌ی  یاد شده مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. مطالعات شیمیایی و مینرالوژی بر روی سفال‌های مورد آزمایش در این منطقه حاکی از توالی مشخص استفاده از مواد خام یکسان ولی با تکنیک متفاوت در طی دوران نو سنگی  و مس‌سنگی در تپه رحمت‌آباد است. همچنین پیشرفت و توسعه تکنیک سفالگری مورد استفاده در تپه رحمت آباد، این محوطه را به‌عنوان یک  محوطه شاخص در سیر ترقی تکنولوژی طی دوره باکون در باستان­شناسی حوزه رود پلوار معرفی می‌نماید.

neolithic and chalcolithic (middle bakun) pottery technologhy at tappeh rahmatabad based on ceramographic and chemical analyses

rahmatbad is an important perhistoric site which located in dasht-e kamin in pasargadae district, close to the pulvar river basin in fars province. based on absolute c-14 dating, rahmat-abad is dated to the middle of the 8th millennium bc. this site is well known as one of the key perhistoric sites with a cultural sequence from pre pottery neolithic to islamic era. 10 pieces of pottery sherds from the neolithic period (formative mushki and mushki) and 5 pieces of pottery sherds from the chalcolithic (early middle bakun) of rahmatabad were investigated using petrography, xrd and xrf methods in order to compare the chemical compositions and the manufacturing progresses in pottery making during the neolithic to chalcolithic period. chemical and mineralogical studies on the investigated potteries from different sequences of this site indicate a precise classification of using the same raw materials but through different techniques during the neolithic to chalcolithic period in rahmat-abad. furthermore, the progress and development of the pottery manufacturing technique used in rahmat-abad might have been introduced as an important site in pioneering the pottery progressing during the neolithic to early middle bakun period in pulvar river basin.