بررسی الگوهای استقراری محوطه‌های پیش ‌از ‌تاریخ منطقه سیلوه پیرانشهر؛ جنوب دریاچه ارومیه بر اساس تحلیل های gis

در بررسی باستان شناختی منطقه سیلوه 39 محوطه باستانی شناسایی شد. بر اساس گونه شناسی و مطالعات مقایسه ای مجموعه های سطحی به ویژه داده های سفالی، آثار شناسایی شده متعلق به ادوار مختلف فرهنگی (نوسنگی، مس سنگ، مفرغ، آهن، دوران تاریخی و اسلامی) را شامل می شوند. پروژه پژوهشی منطقه سیلوه با هدف بررسی و شناسایی مکان‌های استقراری بر اساس تحلیل‌های gis، معرفی آثار تاریخی- فرهنگی، درک جایگاه منطقه در مطالعات باستان شناختی شمال غرب، شناخت عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری و تحلیل الگوهای استقراری و در نهایت بررسی ارتباطات فرهنگی و برهم کنش های منطقه ای و فرا منطقه ای این ناحیه با نواحی همجوار انجام گرفت. در نتیجه این بررسی یازده محوطه پیش از تاریخی شناسایی شد. یافته های سفالین نشان دهنده رواج سنت های فرهنگی حسنلو، قفقاز جنوبی، شرق آناتولی و شمال بین النهرین در این بخش از منطقه جنوب دریاچه ارومیه بوده است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که تغییرات الگوهای استقراری در ادوار مختلف تاریخی چگونه بوده است؟ در نتیجه این پژوهش، بررسی متغیرهای گوناگون از جمله: ارتفاع از سطح دریا،آب و هوا، راه‌ها، جهت و میزان شیب، میزان بارش، نزدیکی به رودخانه ها و بسترهای محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و مشخص گردید که نقش متغیرهایی مانند دسترسی به منابع آب دائمی و کد ارتفاعی در شکل گیری زیستگاه ها تاثیر بسزایی داشته و همچنین از نظر فرهنگی، نتایج بدست آمده گویای مواد فرهنگی نوسنگی جدید و تاثیرات سنت حسنلو viii و سنت حسنلو viiدر این پهنه فرهنگی دارد. در این پژوهش بر آن هستیم تا به بررسی مواد فرهنگی و تحلیل الگوهای استقراری محوطه های شناسایی شده بپردازیم.

investigating settlement patterns of prehistoric sites in the silveh basin, piranshahr, the south lake urmia bain through gis analysis

the earliest settlements in the silveh river basin date back to the neolithic and the late chalcolithic. by the end of the sixth millennium and the beginning of the fifth millennium bc, the region was densely populated by human societies. examination of settlement patterns helps to study the formation of archaeological sites in the environmental context. in fact, one can never turn a blind eye to the impact of environmental factors on the formation of settlements. the chalcolithic sites represent the dalma period in northwest iran. the early chalcolithic pottery traditions in the silveh river basin indicate cultural relations with other parts of northwest iran and the central zagros, while the late chalcolithic assemblages attest to interactions with northern mesopotamia, caucasia, and eastern anatolia. archaeological work in the silveh region and the archaeological data from the local settlements have brought about a new perspective in archaeological studies of the piranshahr region. thus, the study and analysis of cultural materials from the region can contribute to establishing relative chronologies for the regional cultures.