همگام سازی دورۀ فراپارینه سنگی در غرب زاگرس مرکزی و زاگرس شمالی با رویداد های اقلیمی پس از آخرین‌بیشینۀ‌یخچالی

تاکنون پژوهش‌های دورۀ فراپارینه‌سنگی در دو منطقۀ غرب‌زاگرس‌مرکزی و زاگرس‌شمالی، تحولاتی را در فناوری و گونه‌شناسی دست‌افزارهای‌سنگی در طول این دورۀ زمانی نسبتاً طولانی، به ثبت رسانیده‌اند. با وجود یافتن نهشته‌های دورۀ فراپارینه‌سنگی در تعدادی از مکان‌های این مناطق، در مقایسه با آنچه که در منطقۀ شامات (لوانت) و قفقاز دیده می‌شود، رابطۀ نوسانات اقلیمی با تحولات فرهنگی، به‌تفصیل ثبت و ضبط نشده است. کمبود یاد شده را می‌توان در الف) عدم همگام‌سازی با شواهد تغییرات اقلیمی در محدودۀ زمانی مورد نظر یعنی 25 تا حدود 12 هزار‌سال‌پیش؛ ب) محدودیت‌های کاوش؛ پ) نبود تعداد قابل قبول سن‌سنجی مطلق برای دورۀ فراپارینه‌سنگی منطقۀ زاگرس، درنظر گرفت. به‌تازگی پژوهش‌های مهمی در زمینه‌های سن‌سنجی دورۀ فراپارینه‌سنگی زاگرسشمالی در محوطۀ پاله‌گورا و رویدادهای اقلیمی منطقۀ غرب‌زاگرس‌مرکزی براساس نتایج گرده‌شناسی تالاب هشیلان به‌عمل آمده است که می‌تواند بخشهایی از این ضعف‌ها را جبران کند. به‌ همین روی نوشتار حاضر براساس داده‌های تازه اقلیمی، خوانش نوینی از تحولات فرهنگی هم‌زمان با اواخر دورۀ پلیستوسن مصادف با دورۀ فراپارینه‌سنگی برای این منطقه ارائه کرده است.

Correlation of the Epipaleolithic Period in the West-Central Zagros and North Zagros with Climatic Events after the Last Glacial Maximum (LGM)

Up to now, two areas of northern and westcentral Zagros Mountains (ZM) have produced better information concerning the development of technotypology of lithic artefacts during the Epipaleolithic period (EP) compare to the other part of this region. Although several caves and rockshelters associated with EP deposits are found in this region (Map 1), but they were not subject to study for the relationship between climate effect on cultural developments like the neighbored area of Levant. this deficiency can be attributed to a) the low number of excavated sites, b) poor stratigraphic control, and c) the lack of a sufficient number of absolute dates. Recent absolute date achievements from the EP site of Palegawra cave [17]. locates on the northern ZM alongside Paleoclimatic reconstruction in Hashilan wetland [8] based on the palynological studies have improved our understanding from Epipaleolthic cultural and environmental events for the region.