نقد دیدگاه تاریخی مفسران در تفسیر عبارت لاول الحشر و ارتباط آن با یهود بنی النضیر

سوره ی حشر در جریان رویارویی پیامبر(ص) با یکی از قبایل یهودی ساکن مدینه فرود آمده است. لحن قاطع آیات ابتدایی این سوره، نسبت به جریان خطرناکی هشدار می دهد که جز با اراده ی مستقیم خداوند ریشه کن نخواهد شد و بر ضرورت هشیاری مسلمانان در حفظ وحدت میان خود در برابر برخی از قبایل جنگ افروز و پیمان شکن اهل کتاب و توطئه هایمنافقین تاکید نموده و از از آنان می خواهد که از فرجام کسانی که با پیروی از شیطان، دچار عذاب الهی خواهند شد، عبرت بگیرند، تقوا پیشه کنند و به تسبیح خداوند بپردازند. این نوشتار و « حشر » با تمرکز بر آیه ی دوم سوره که وجه تسمیه‌ سوره تلقی شده، ابتدا به بررسی واژگانی مقایسه‌ معانی ارائه شده از آن در ترجمه ها پرداخته و سپس با رویکردی تاریخی و به شیوه‌ توصیفی تحلیلی، به گزارش های متکی بر اسباب نزول و آرای مفسران، به این پرسش ها پاسخ می دهد: 1. تناسب و ارتباط معنایی حشر با نام سوره چیست؟ 2. چه معانی متفاوتی از حشر در ترجمه ها و تفاسیر ارائه شده؟ 3. پیامد تفاوت معنای حشر در آثار قرآنی چه بوده؟ 4. صحیح ترین معنای حشر در آیه‌ دوم سوره کدام است؟ یافته های پژوهش آن است که دراکثر تفاسیر، معنای لغوی حشر با غلبه بر معنای ترکیبی آن در آیه‌ دوم لاول الحشر در تضاد با گزارش تاریخی از وقایع هنگام نزول سوره است و برای اصلاح آن معنای صحیح تری را انتخاب و پیشنهاد می نماید.

criticism of the commentators’ historical point of view in the intrerpretation of the phrase for the first gathering and its connection with the jews of bani al-nazir

the decisive tone of the opening verses of this sura is a sign of the seriousness of the dangerous trend which, if not eradicated by god’s direct will, will cause trouble for muslims.and by attributing some matters during this confrontation to himself, god warns the muslims to be alert and in the atmosphere of war-mongering and treaty-breaking by some tribes of the people of the book, while maintaining unity and integrity among themselves, from the traitors who pretend to be muslims. they intend to disrupt the islamic system with their hypocrisy and hypocrisy, don’t forget.and by stating the outcome of the actions of those who follow the devil, there is no end except divine punishment, he emphasizes the need to pay attention to god and glorify him.this article, by examining the general content of surah hashr and its first 5 verses, criticizes the prevailing opinion of the commentators about the naming of this surah as hashr and presents a new point of view. in such a way that it does not have the historical conflict of the commentators’ point of view and is more suitable to the context and tone of the opening verses of the surah.