بازسازی افق انتظارات خاورشناسان با تکیه بر واکنش زیبایی ‌شناختی به قرآن کریم ( مورد مطالعه تئودور نولدکه و آنجلیکا نویورث)

دریافت قرآن به مثابه متنی ادبی و زیبا، در میان عرب زبانان پیشینه‌ای مدید داشته و قرآن از منظر فصاحت و بلاغت در تمدن اسلامی ‌از جایگاه بی بدیل برخوردار است. نظر به اینکه معیارهای نگارش و ارزیابی زیبایی‌شناختی متون ادبی در جوامع مختلف، متفاوت بوده و هر جامعه‌ای شاخص‌های خاص خود را در سنجش و درک زیبایی دارد، در این پژوهش، با تمرکز بر دو تن از خاورشناسان آلمانی به نام‌های تئودور نولدکه و آنجلیکا نویورث، واکنش زیبایی‌شناختی به قرآن را در یک بافت فرهنگی متمایز و غیر عربی، بررسی نمودیم و ضمن بکارگیری روش توصیفی و تحلیلیِ مبتنی بر نظریه‌ی دریافت هانز روبرت یاوس، درصدد برآمدیم با بازسازی افق انتظارات آن دو، چگونگی تاثیر گذاری قرآن را در یک فضای زبانی بیگانه، واکاوی و عوامل موثر بر این فرآیند را، شناسایی نماییم. می توان گفت ارزش زیبایی‌شناختی قرآن در نزد خاورشناسان تحت تاثیر وظایفی است که آنها در پژوهش‌ها‌‌‌ی قرآنی خود در‌صدد آن هستند. اگرچه هر دوی آنها قرآن را به عنوان یک متن ادبی دریافت کرده‌اند، لیکن این دریافت یک تجربه‌ی زیبایی شناختی به شمار نمی آید. آنها همچون پژوهشگری هستند که دیوان شعری را بدون توجه به دلایل زیبایی و تاثیر‌گذاری آن، صرفا جهت استنباط رسوم زندگانی مردم یک دوره، مورد خوانش قرار می‌دهد.

reconstructing orientalists' horizon of expectationsbased on aesthetic response to the holy quran(a case study of theodor nöldeke and angelika neuwirth)

the reception of the quran as a literary and beautiful text has had a long history amongarabic speakers, and the quran holds an unparalleled position in terms of eloquence andrhetoric in islamic civilization. however, as the criteria for creating and evaluating theaesthetics of literary texts differ from society to society, with each society having itsown unique way of perceiving beauty, this study focuses on two german orientalists,theodor noldeke and angelika neuwirth, to examine the aesthetic reaction to thequran in a distinct and non-arabic cultural context. using a descriptive and analyticalmethod based on hans robert jauss' reception theory, we aimed to reconstruct theirexpectations and identify how the quran influences a foreign linguistic space, and theeffective factors in this process. it can be said that the aesthetic value of the quranamong orientalists is influenced by the tasks they pursue in their quranic studies.although both of them have perceived the quran as a literary text, their perception isoutside the realm of aesthetic experience. they are like researchers who read a poetry collection solely for extracting the customs of a period without paying attention to its aesthetic reasons and impact.