نقش نگرش سامانه‌ای در خوانش تمدنی قرآن و صورت بندی تمدن

قرآن در نگاه اندیشمندان بیش از آنکه متنی ناظر به عمل و کارآمد در عرصه تمدنی تلقی شود، متنی نظری و اعتقادی دیده شده است. این نگاه، مانع از پیوند میان قرآن و جهان امروز شده، آسیب هایی را در عرصه عمل همراه داشته است. خوانش قرآن با هدف تقویت این پیوند و عینیت بخشی به آموزه های آن در سطح کلان، نیازمند برخورداری از رویکرد تمدنی است. این پژوهش با هدف روشمندسازی این رویکرد، یکی از مهم‌ ترین شاخص های آنرا، با عنوان سامان‌مندی یا نگرش سامانه‌ای معرفی کرده، با تکیه بر نظرات اندیشمندان معاصر، تاثیر این نگرش را در تحقق آموزه‌های قرآن و صورت ‌بندی تمدن اسلامی نشان می‌دهد. سازواری درونی و بیرونی دو بعد اصلی این نگرش را شکل می دهد که سازواری بیرونی خود مستلزم تعامل قرآن با خارج از خود در سه سطح بینامتنی، بینامکتبی و فرامتنی است. خوانش قرآن با این نگرش، قرآن را به کنشگری در عرصه عمل نزدیک کرده، تمدنی سازوار و یکپارچه را مبتنی بر مصدری سازوار و هماهنگ شکل می‌دهد.

the role of systematical attitude in the civilizational reading of the qur’an and the formation of civilization

in an intellectual viewpoint, the qur’an has usually seems a theoretical and doctrinal text rather than an text that observes drastic one efficiency specially in a civilizational perspective. this viewpoint has prevented the qur’an connecting contemporary everyday life in the contemporary world, and has caused injury and accompanied practical deficiencies in result. reading the qur’an in order to make and strengthen this connection and crystalize to exercise its doctrines in large scale widely, requires a civilizational attitude. methodologically convert this attitude to an effective approach -relying on of contemporary intellectual visions- this research considers &systematization& or &systematical attitude& a very indicator and shows how it influences the accomplishment of the qur’an doctrines and leads to the formation of an islamic civilization. being homogeneous and harmonic are the main aspects of this attitude. external harmony requires the interaction of the qur’an with the real world at three levels of intertextuality, interscholastic and ultratextuality. this reading of the qur’an brings it into the action field and prepares a coherent integrated civilization in harmony with a qur’anic origin.