الزامات ایفای مسئولیت اجتماعی در قرآن کریم با محوریت سوره مزمل

پژوهش حاضر بر اساس گزاره‌های استخراج شده از آیات مبارکه سورة مزمل به بررسی الزامات ایفای مسئولیت‌های اجتماعی می‌پردازد. برای تحقق این هدف، سورة مزمل با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر مدل باردن واکاوی شده است. بدین‌ترتیب که پژوهشگران ضمن غور در آیات و مراجعه به تفاسیر، مضامین اصلی و فرضیه‌های بحث خود را شکل داده و سپس با دقت در آیات و کدگذاری عبارات، در پی کشف معانی پنهان و روابط بین آنها برآمدند. یافته‌های پژوهش در سه مولفة اصلی: سازوکار ایفای مسئولیت‌ها، دلایل لزوم ارتباط با موجود برتر و کنش مناسب در مقابل مخالفان هویدا شدند. تحلیل یافته‌ها حاکی از آن است که سورة مبارکة مزمل به دغدغة اصلی انسان‌های مسئولیت‌پذیر در یافتن یک سازوکار قابل‌اعتماد برای انجام مسئولیت‌های اجتماعی‌شان، پاسخ می‌دهد و در این رابطه سازوکارهای حداکثری و حداقلی را پیش‌روی آنها قرار داده است و بر واقع‌انگاری موانع طبیعی تاکید می‌ورزد و ضمن توصیه به کنش مناسب برای رفع موانع و مخالفت‌ها، در همة این مراحل لزوم ارتباط با موجود برتر را با ذکر دلایل برمی‌شمرد.

requirements for fulfilling social responsibility in the Holy Quran with the focus on Surah Muzzammil

The present study, based on the propositions of the verses of Surah Muzzammil, analyzes the mechanism and requirements of social responsibilities. To achieve this goal, Surah Muzzammil has been researched using qualitative content analysis method based on Barden model. In this way, while pondering the verses and referring to the interpretations, the researchers formed the main themes and hypotheses of their discussion and then, by carefully in the verses and coding the phrases, sought to discover the hidden meanings and relationships between them. The research findings were revealed in three main components: the mechanism of fulfilling responsibilities, the reasons for the need to communicate with the superior being and appropriate action against opponents. The analysis of the findings shows that Surah Mubarak alMuzzammil responds to the main concern of responsible people in finding a reliable mechanism for fulfilling their social responsibilities, and in this regard, puts maximum and minimum mechanisms in front of them and emphasizes the realism of natural obstacles. Advise on appropriate action to remove obstacles and objections, in all these stages, the need to communicate with the superior being by stating the reasons.