|
|
|
|
رویکردی ریشه‌شناختی به واژۀ قرآنی «ضرب»
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
فتاحی زاده فتحیه ,حسین نتاج ناهید ,طاهری سارا
|
|
منبع
|
مطالعات قرآني و فرهنگ اسلامي - 1400 - دوره : 5 - شماره : 1 - صفحه:1219 -160
|
|
چکیده
|
ریشۀ «ضرب» از جمله واژه‌های پیچیده در زبان عربی است که به زعم برخی از قدیمی‌ترین کتب لغت‌نویسان عرب برای جمیع اعمال بکار می‌رود. از راه‌های رسیدن به فهم صحیح، جامع و روشمند یک واژه، انجام بررسی‌های لغوی و ریشه‌شناسی آن است. بدین منظور در این پژوهش معانی ضرب از کهن‌ترین زبان‌های آفروآسیایی و سامی باستان استخراج و سیر تطور معنایی واژه تبیین می‌شود. در مرحلۀ بعد با توجه به دسته‌بندی معنایی که از ریشه‌شناسی ضرب بدست آمده، معانی ضرب در آیات مختلف بررسی و دسته‌بندی می‌شود. مطالعه حاضر نشان می‌دهد که کاربردهای قرآنی ماده ضرب همگی ذیل دسته اول معنایی بدست آمده از ریشه‌شناسی یعنی «متصل کردن/مخلوط کردن/بهم پیچیدن/بستن» صورت‌بندی می‌شوند و معنای دوم یعنی «سوختن» عملاً در قرآن کاربرد نداشته است. با بررسی آراء مفسران درباره معانی ضرب در قرآن بر اساس نتایج ریشه‌شناسی، این نتیجه حاصل شد که بعضی از معانی ضرب که در طیفی از تفاسیر و ترجمه‌ها مدنظر قرار گرفته است، با شواهد ریشه‌شناختی تایید نمی‌شود. ازجمله معنای کتک زدن برای ضرب در بررسی‌های ریشه‌شناختی یافت نشد و برای «اضْرِبُوهُنَّ» در آیه 34 النساء بر اساس نتایج ریشه‌شناختی معنای روی‌گرداندن/رفتن پیشنهاد می‌شود.
|
|
کلیدواژه
|
قرآن کریم، ریشه‌شناسی، ضرب، خانواده زبان‌های سامی، معناشناسی تاریخی
|
|
آدرس
|
دانشگاه الزهرا (س), ایران, دانشگاه الزهرا (س), دانشکده الهیات, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, ایران. دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
sotaheri@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Etymological Approach to the Quranic term “darab”
|
|
|
|
|
Authors
|
fattahizadeh fathieh ,Hoseinnataj Nahid ,Taheri Somayeh
|
|
Abstract
|
The root of “daraba” which has been used 58 times in the Holy Quran is one of the most complex words in the Arabic language and according to the oldest Arabic lexicons is used for all deeds. One of the issues that can help to understand this word correctly, comprehensively and systematically is etymological study. For this purpose, using the method of etymology, the meanings of ‘daraba’ is found and classified from the earliest meanings, in AfroAsian and Sami languages. Next, according to this semantic classification, the meanings of “daraba” are examined and categorized in different verses of Quran. It is shown that the Quranic applications of “daraba” are all formulated under the first category of semantics derived from etymology namely tie/mix/wrap. Another root; burning, is not practically used in Quran. Commentators’ opinions on the meaning of “daraba” are also reviewed based on etymological results. It is shown that some meanings of “daraba” considered in a range of interpretations are not supported by theological evidences. Foe example, the meaning of beating was not found in the etimological studies and for “idribuhunna” in verse34 of AlNasa, based on the etymological results, the meaning of turning over / going is suggested.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|