واکاوی مفهوم هجرت در قرآن کریم بر پایه تحلیل روابط همنشینی

یکی از مفاهیم ارزشیِ مهم در قرآن کریم، مفهوم «هجرت» است. این پژوهش بر آن است تا با معناشناسی مبتنی بر بافت و بر پایه تحلیل روابط همنشینی به بررسی مفهوم قرآنی هجرت و کشف لایه‌های معنایی آن بپردازد. در نظام معنایی قرآن کریم، واژه هجرت به کارنرفته است، بلکه از آن تعبیر به مهاجرت شده است. ایمان محوری‌ترین مفهوم همنشین آن است که تقریبا در همه آیات به طور صریح یا غیرصریح با آن همراه بوده است. همنشینی مکرر عبارت «فی سبیل الله»نیز بر لزوم جهت‌گیری الهی و خلوص در هجرت تاکید دارد. هجرت رهیافتی قرآنی جهت تحقق عبودیت الهی برای مومنان مستضعف است و به معنای خروج داوطلبانه مومن مستضعف از وطن، بر مبنای ایثارِ حفظ ایمان بر اقامتِ در وطن است. هر چندایمان مقدم بر هجرت است و هجرت بدون ایمان بی‌ارزش است؛ اما ماده هجر در ساختار ثلاثی مزید در قرآن کریم(باب مفاعله)، در معنای مهاجرت از وطن و ترک دیار متعین شده است. پس معنای اصلی هجرت در قرآن، هجرت مکانی وهجرت از دار کفر است. امنیت و گشایش، برقراری حق ولایت، تکفیر سیئات، رحمت و مغفرت، رزق دنیوی و اخروی، دخول در بهشت و رضوان الهی از مهمترین آثار هجرت فی سبیل الله است

Analysis of the concept of Hejrat(migration) in the Holy Quran based on the analysis of Syntagmatic Relations.

One of the important value concepts in the Holy Quran is the concept of Hejrat. This research intends to study the Quranic concept of Hejrat and discover its semantic layers with contextbased semantics and based on the analysis of Syntagmatic Relations. In the semantic system of the Holy Quran, the word Hejrat is not used, but it is interpreted as Mohajerah. Faith is the most central concept that accompanies it, explicitly or implicitly in almost all verses. The frequent accompaniment of the phrase the way of Allah also emphasizes the need for divine guidance and purity in Hejrat. Hejrat is a Qur’anic approach to the realization of divine worship for the oppressed believers and means the voluntary departure of the oppressed believer from the homeland, based on the sacrifice of faith in the homeland. However, faith precedes Hejrat, and Hejrat without faith is worthless, However, the matter of Hijr is defined in the structure of Solasi Mazid in the Holy Qur’an (section of Mufaeiluh), in the sense of emigration from the homeland and leaving the country. Therefore, the main meaning of Hejrat in the Qur’an is spatial Hejrat and Hejrat from disbelief to faith.