مطالعه انتقادی گفتمان کاوی متون دینی

روش تحلیل گفتمان انتقادی از جمله روش‌های تحلیل کیفی متن محسوب می‌شود که در واکاوی و کنش اجتماعی متون نقش مهمی دارد. گرچه این روش در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی شناخته شده است، اما اخیراً توانسته در مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث نیز راه یابد. تبیین قدرت و ایدئولوژی از جمله مسائل پیچیده در تحلیل انتقادی گفتمان است از این‌رو، این پژوهش قصد دارد تا با مطالعه‌ای انتقادی پژوهش‌های صورت گرفته در گفتمان‌کاوی متون دینی، توان کاربست این دو مفهوم را در متون دینی بررسی نماید. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی، پس از نقد پژوهش‌های انجام شده در زمینه کاربست روش تحلیل گفتمان در متون دینی به تبیین مهمترین مبانی قدرت و ایدئولوژی می‌پردازد و در نهایت آسیبهای این روش در مواجهه با مطالعات میان رشته‌ای قرآن و حدیث را بیان می‌کند تا با آسیب‌شناسی این روش، جهت الگودهی و کاربست شایسته در مطالعات میان رشته‌ای قرآن و حدیث مورد اهتمام قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مبانی قدرت و ایدئولوژی در روش تحلیل گفتمان انتقادی با وجود تمام قابلیت‌های روشی در تحلیل لایه‌های معناشناختی متون دارای آسیب‌های معرفت‌شناختی، روش‌شناختی و اصطلاح‌شناسی است و با این مفاهیم توان کاربست در بررسی متون دینی ندارد.

Studying and explaining the continuity of the verses of Surah Saba according to the method of Neil Robinson

The continuity of verses in Quranic chapters has long been considered by Quranic scholars and scholars of Quranic sciences. The present article studies Surah Saba from this point of view and analyzes the possibility of the continuity of the verses of this Surah based on the communication model of Neal Robinson, which is based on the repetition of words. By determining the sections of the surah, it was found that if only the five sections are examined, only the symmetry relationship between the first and fifth sections in the surah will be visible, but if the sections are divided into several subsections based on semantic relationship, the inverse order between the subsection sections shows itself. will give. The first part of the first part and the last part of the last part, ie the initial and final verses of the surah, are also used as the opening and closing signs of the surah. From the relationship of reverse order in Surah Saba, it is possible to determine the relationship between the province and the resurrection.