بررسی و تحلیل برخی عناصر فرهنگی در ترجمه تفسیر طبری

رویکرد واعظانه، نوعی گرایش تفسیری است که در سده‌های مختلف از سوی مفسران قرآن کریم در تفسیر آیات الهی مورداستفاده قرارگرفته است. در این رویکرد، کاربرد زبان و اصطلاحات روزمره مخاطب، داستان ها و قصه ها، به ویژه قصه های اساطیری به منظور جلب توجه مخاطبان و اقناع عاطفی آن ها پر شمار است. گفته می شود یکی از تفاسیر مهم باملاحظه این نوع گرایش، ‌ترجمه‌ی تفسیر طبری است و همگرایی مترجمان تفسیر طبری با برخی باورهای فرهنگی مخاطبان از عناصر مهم وقابل توجه در رویکرد تفسیر واعظانه این اثر است. به دیگر سخن مفسران این تفسیر باملاحظه عناصر فرهنگی مردم آن عصر ترجمه تفسیری را به‌گونه‌ای رقم‌زده‌اند که این جنبه تفسیری مشهود گردد. بر این اساس این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش‌ است که مولفه های گرایش واعظانه در ترجمه تفسیر طبری کدام است؟ در یک نگاه کلی می‌توان دستاورد این تحقیق را در این نکته اساسی مورد تاکید قرارداد که مولفان این تفسیر مولفه‌های فرهنگ ایرانی و زبان فارسی به کار رفته در مفاهمه مخاطبان آن روزگار را در خود منعکس ساخته واز این رهگذر کوشش کرده‌اند بین این فرهنگ و فرهنگ اسلامی پیوندی برقرار سازند. پیوندی که هدف آن تاثیرگذاری بر مخاطب و ایجاد فرآیندی است که در نهایت به رشد و ارتقا شخصیت تربیتی و معنوی آنان بیانجامد. کاربست این‌چنین شیوه‌ای در تفسیر غالباً در رویکردهای تفسیر واعظانه ملموس است.