بازتفسیر واژگان «فقر/ غنا» در قرآن کریم با تکیه بر زمینه‏های انسان‏شناختی ساخت مفهوم

واژگان «فقر» و «غنا» بارها در قرآن کریم در محور همنشینی کنار یکدیگر قرار گرفته و زوج معناییِ تکرارشونده‏ای را شکل داده‏اند. مرور بر آرای عالمان مسلمان نشان می‏دهد که آنان به ذکر معنای لغوی این واژگان بسنده کرده، اطلاع چندانی از زمینه‏های شکل‏گیری این مفاهیم در اختیار نداشته‏اند. این پژوهش می‏کوشد با بهره‏گیری از داده‏های زبان‏شناسی تاریخی و الگوهای عمومی در دانش انسان‏شناسی، زمینه‏های فرهنگی ساخت این مفاهیم را بیشتر بکاود تا درک عمیق‏تری از آیات قرآنی که دربردارنده این زوج واژگانی هستند، فراهم آید. پژوهش حاضر نشان می‏دهد تفاوت در سبک زندگی حضری و بدوی در شبه‏جزیره می‏توانست موجب درک متفاوت از جهانِ پیرامون شده، معناسازی‏های گوناگون و گاه متضاد از یک پدیده را به همراه آورد. این مطالعه آشکار می‏سازد که زوج واژگانی «فقر/ غنا» برساخته از طرز فکر مردمان حاضره نه بادیه نسبت به تنگدستی و ثروت‏اندوزی در بافت فرهنگی اقتصادی شبه‏جزیره بوده است.

Reinterpretation of Faqr and Ġinā in the Holy Qur’an; the Study of the Anthropological Context of the MeaningFormation

The Arabic words "Faqr" and "Ġinā" are repeatedly found in the Holy Qur’an in the syntagmatic axis and have shaped the recurring opposite couple in the Qur’anic verses. A glance at the Muslim scholars’ opinion shows that they have just mentioned the lexical meaning of these words and did not have much knowledge about the process of their meaningformation. Using historical linguistic data and general Anthropological patterns, this study tries to explore the cultural backgrounds in which "Faqr" and "Ġinā" were formed. This study indicates that the distinctions between sedentary lifestyle and nomadic one in Arabian Peninsula could lead to different perceptions of the world, and hence to distinctive or sometimes contrary meaningformation of the same phenomena. This study shows that "Faqr" and "Ġinā" are born out of the mentality of sedentary Arabs towards poverty and wealth in culturaleconomic context in Arabian Peninsula.