تحلیلی بر مقوله انتخاب آیات در مزارنوشته‌های توران‌پشت؛ یادمانی با داده‌های فرهنگی و تاریخی

در فرهنگ اسلامی، آیات قرآن متنی مقدس به شمار می‌رود که باید بسیار در مرای و منظر قرار ‌گیرد؛ از همین‌رو خوشنویسان و کتیبه‌نگاران در تزئین مسجد، امامزاده، خانقاه و مدارس مذهبی، بسیار از آیات قرآن بهره می‌گرفتند. افزون بر مکان‌های نام‌برده، نگاشت آیات بر سنگ‌مزارها نیز امری معمول بوده است. با آنکه پیشینه این رسم از هزار سال فراتر می‌رود و باستان‌شناسان و پژوهشگران رشته تاریخ و هنر بدان پرداخته‌اند، اما کمتر ذهن پژوهشگران حوزه مطالعات قرآنی را به خود معطوف داشته است. توجه به این نکته که نوعاً چه آیاتی بر سنگ‌قبرها حکاکی شده و از آن انتخاب، چه تحلیل فرهنگی و تاریخی برمی‌آید، مهمترین پرسش حاضر است. همچنین این سوال نیز در کانون توجه قرار دارد که گورستان‌ها چه جایگاه فرهنگی در جامعه داشته است و چه کارکردی از مزار در ذهن مردمان آن دوره، آنان را به انتخاب آیاتی خاص از قرآن سوق داد؟ تحقیق پیش رو، پرسش‌های فوق را در مورد آیات قرآنی گورنوشته‌های «مزار تاریخی توران‌پشت» به بررسی و تحلیل گذاشته و در پایان به پنج انگیزه ارزشی و آموزشی در انتخاب آیات دست یافته است.