وظایف والدین در تکوین مبانی شناختی، گرایشی و ارادی جهت مسئولیت پذیری کودکان در دوره تمهید (پیش از بلوغ و سن تکلیف)

در تمام جوامع امروزی، نقش و جایگاه خانواده در پرورش و یا تقویت سجایا و رفتارهای پسندیده فرزندان، بر کسی پنهان نیست. هدف این مطالعه، تبیین وظایف والدین در تکوین مبادی مسئولیت پذیری کودکان است. در این پژوهش، به منظور شناخت مفهوم، مولفه ها و مبانی مسئولیت پذیری، از روش تحلیلی و جهت تبیین مسئولیت ها و فعالیت های والدین، از رویکرد استنتاجی پیشرونده بهره گرفته شده است. تحلیل ها نشان می دهد که منطبق با مبادی سه گانه عمل مسئولیت پذیر، به استناد آیات قرآن، میتوان از اصول تربیتی زیر یاد کرد: در مبدا شناختی از اصول آگاهی و هوشیاری نسبت به مسئولیت، زمینه سازی در وظیفه شناسی؛ و طبق مبدا گرایشی از اصول مراقبت از اجرای مسئولیت ها، انتساب عمل و عاملیت، و تمهید استقلال فرزند در انجام وظایف؛ و وفق مبدا ارادی از اصول پاسخگویی و پذیرفتن پیامدهای عمل، رعایت حقوق (ادای حق)، و اصل تلاشگری در ایفای مسئولیت ها. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان گفت با توجه به اینکه فرزندان (در دوران تمهید) در سنین رشد شناختی و عقلانی هستند و مطابق دیدگاه عاملیت، شایستگی های لازم برای اداره زندگانی و تعالی خویش را ندارند، والدین آنها در امر تکوین و شکل گیری مبادی تربیت و به ویژه بروز شایستگی مسئولیت پذیری فرزندان، نقشی بی بدیل دارند و بایسته است در این راستا خود را ملزم به رعایت یک الگو بر مبنای آموزه های اسلامی نمایند.