تحلیل کارایی سیاست کیفری ایران در قبال جرایم مرتبط با آب

وابستگی حیات بشر به آب و منابع آبی و نقش بی‌بدیل آن در تامین نیاز‌های عمومی و اجتماعی امری انکارناپذیر است. با وجود این، می‌توان گفت استفادۀ بی‌رویه از منابع آبی و سرازیرشدن فاضلاب صنعتی موجب آلودگی آب و منابع آبی شده است. میزان ضرر حاصل از این‌گونه اعمال به‌گونه‌ای است که می‌‌‌تواند نظم عمومی را مختل کند. بنابراین، لزوم مداخلۀ دولت‌ها به‌منظور ممانعت از ارتکاب این قبیل اعمال ضروری است. یکی از ابزارهای مداخلۀ دولت‌ها برای حمایت از منابع آبی، توسل به حقوق کیفری است. به همین دلیل در نظام حقوقی ایران نیز در جهت پاسداری از اصول قانون اساسی و با توجه به عمومی محسوب‌شدن منابع آبی و لزوم حمایت کیفری از آن‌ها، برخی اعمال، جرم‌انگاری و برای آن‌ها مجازات‌هایی تعیین شده است. در این مقاله ضمن تبیین مبانی حمایت کیفری از آب، قوانین مختلف و عناصر تشکیل‌دهندۀ جرایم این حوزه بررسی می‌‌‌شود. با توجه به اقتصادی محسوب‌شدن برخی از این جرایم، ضمانت اجراهای کیفری موجود و کارآمدی آن‌ها به‌منظور بازدارندگی از ارتکاب این جرایم تحلیل و در نهایت پیشنهادهایی برای اصلاح قوانین موجود ارائه خواهد شد.